مقالات, مقالات استنلس استیل
تفاوت ورق استیل و گالوانیزه چیست؟
تیر
تفاوت ورق استیل و گالوانیزه چیست؟ گالوانیزه کردن از جمله فرایندهایی به شمار میرود که به کمک فولاد میآید تا مقاومت بالایی در برابر خوردگی به آن بدهد. این پوشش گالوانیزه باعث خواهد شد ظاهر محصول حفظ شود و همچنین شاهد عملکرد مطلوب در درازمدت باشیم. البته عملکرد عالی، ظاهر فوقالعاده و مقاومت در برابر خوردگی بالا از جمله ویژگیهای کلیدی هستند که در فولاد ضد زنگ مشاهده میکنیم. پس با این توضیح بر سر دو راهی میمانیم که کدامیک از این دو انتخاب مناسبتری برای پروژه ما هستند. پیش از همه سؤالی که مطرح میشود این است استیل با گالوانیزه چه تفاوت هایی دارد؟ اگر شما هم به دنبال تفاوت ورق استیل و گالوانیزه هستید، این مطلب میتواند راهنمای خوبی باشد؛
در این راهنما، ما فولاد ضد زنگ و فولاد گالوانیزه را از جنبههای رایج مقایسه خواهیم کرد. همچنین موارد استفاده را برای کمک به شناخت نقاط قوت و ضعف برجسته این دو نوع فولاد محبوب مرور خواهیم کرد؛ این مطلب در دو بخش ارائه میشود، که در اینجا شاهد بخش اول آن هستید؛ پس تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
بررسی تفاوت بین ورق استیل و گالوانیزه
فولاد گالوانیزه چیست؟
قبل از اینکه به تفاوت گالوانیزه و استیل بپردازیم، بهتر است درباره نحوه ساخت فولاد گالوانیزه اطلاعات مختصری را مرور کنیم. فولاد گالوانیزه را میتوانیم فولادی بنامیم که دارای پوششی از جنس فلز روی است. بهمنظور گالوانیزه کردن قطعات و اجزای فولادی راههای مختلفی وجود دارند که استفاده از هرکدام آنها با مزایا و ویژگیهای خاص خود همراه است؛ اما نکته مهمی که باید بدانید این است اگر هرکدام از روشها را بهدرستی اجرا شود، به نتایج مورد انتظار دست خواهید یافت.
رایجترین روش جهت گالوانیزه کردن فولاد، روش غوطهوری گرم است. برای پوششدهی فولاد از فلز روی استفاده میشود. زمانی که قطعه فولادی در مذاب روی غوطهور میشود، باعث باقیماندن لایهای نازک از روی خواهد شد. این لایه سطح فولاد را میپوشاند و در نهایت فولاد را از خوردگی محافظت و به آن ظاهری پاکیزه و یکنواخت میبخشد. درصورتیکه قطعات کوچک و یا شکلی پیچیده داشته باشند، میتوان از روشهای غوطهوری الکتریکی و نفوذ حرارتی بهره برد. لایهای که توسط مذاب روی بر سطح فولاد ایجاد میشود، عملکردی همانند لایه غیرفعال اکسید کروم بر سطح استنلس استیل دارد. با کمک این لایه فولاد گالوانیزه در برابر خوردگی از خود مقاومت نشان میدهد.
بررسی فولاد گالوانیزه و آشنایی بیشتر با آن
مقاومت فولاد گالوانیزه و فولاد ضد زنگ در برابر خوردگی چگونه است؟
حالا شاید این سؤال مطرح شود آیا فولاد گالوانیزه مانند فولاد زنگ نزن در برابر خوردگی مقاوم است؟ بهطورکلی، باید گفت خیر؛ اما بااینحال باید به شرایط و برخی پارامترها دقیقتر نگاه کرد. بهعنوانمثال باید دید که قصد داریم از قطعات گالوانیزه یا فولاد ضد زنگ در چه محیط و شرایطی استفاده کنیم؟ در واقع حالا میتوان به درک تفاوت ورق استیل و گالوانیزه رسید. فولاد گالوانیزه میتواند در برابر رطوبت و محیط کلریدی مقاومت بسیار خوبی از خود نشان دهد؛ اما در محیطهای دریایی عملکردی به نسبت ضعیف در مقایسه با فولاد ضد زنگ دارد.
لایه محافظ روی در فولاد گالوانیزه خودبهخود ترمیم نمیشود؛ ولی لایه اکسید کروم غیرفعالی که روی فولاد ضد زنگ شکل میگیرد خودبهخود ترمیم میشود. پس در کل میتوان اینطور بیان کرد که قطعات گالوانیزه در طولانیمدت، نسبت به قطعات فولاد ضد زنگ یا استیل مقاومت کمتری از خود نشان میدهند. از طرف دیگر اگر لایه روی در سطح یک قطعه گالوانیزه آسیب دیده باشد، این محل به عنوان یک سلول قربانی در فرآیندهای خوردگی گالوانیکی عمل میکند و تشکیل زنگزدگی در مناطق آسیبدیده را تشدید میکند.
یکی از اصلیترین تفاوت ورق گالوانیزه و استیل مقاومت در برابر خوردگی است. به این صورت که فولاد ضد زنگ در مقایسه با فولاد گالوانیزه میتواند مقاومت بهتری در برابر انواع خوردگی از خود ارائه دهد. نتیجه این امر نیز عمر طولانیتر ایستیل یا فولاد ضدزنگ است.
کدام یک قویتر است: فولاد گالوانیزه یا ضد زنگ؟
در ادامه مبحث تفاوت ورق استیل و گالوانیزه شاید این سؤال مطرح شود کدام یک از این دو استحکام بیشتری دارند؟ برای مقایسه اگر ضخامت و فرم هر دو نمونه یکسان باشد، باید گفت که فولاد ضد زنگ میتواند استحکام بیشتری از خود در مقایسه با فولاد گالوانیزه نشان دهد. برای اینکه بتوان استحکام هر کدام از دو فولاد را مقایسه کرد، میتوان به استحکام کششی هر یک نگاه انداخت. استحکام کششی به مقاومت یک قطعه در برابر شکست تحت کشش اشاره دارد.
میزان استحکام کششی باتوجهبه نوع آلیاژ با یکدیگر متفاوت هستند. بهعنوانمثال استحکام کششی انواع آلیاژهای استیل و فولاد از 515 تا 1300 مگاپاسکال هستند. در حالی که برای تولید فولاد گالوانیزه معمولاً از فولاد سازهای (ساختمانی) با استحکام کششی 400 مگاپاسکال و فولاد کربنی با استحکام کششی حدود 840 مگاپاسکال استفاده میشود.
پس تفاوت ورق استیل و گالوانیزه به استحکام کششی آنها نیز مربوط میشود. پوشش گالوانیزه نمیتواند روی استحکام کششی فلز پایه خود اثرگذار باشد؛ به همین علت فولادهای گالوانیزه که از گریدهای مختلف فولاد ساخته شدهاند، استحکام کششی قابل مقایسهای با فولاد اصلی دارند.
بررسی مقاومت کششی استیل و فولاد گالوانیزه
آیا فولاد ضد زنگ سنگینتر از فولاد گالوانیزه است؟
در ادامه مبحث تفاوت ورق های گالوانیزه و استیل به وزن آنها میرسیم. در بیشتر مواقع میتوانید شاهد جرم حجمی یا دانسیته بسیار مشابهی از فولاد ضد زنگ و فولاد گالوانیزه باشید؛ اما بهطورکلی ضخامت، فرم و مشخصات مکانیکی آلیاژ میتوانند روی وزن قطعه تاثیر بگذارند. همانطور که اشاره شد، استیل یا فولاد ضد زنگ استحکام بالاتری نسبت به فولادهای مورد مصرف در مقاطع گالوانیزه دارد. همین ویژگی باعث میشود برای رسیدن به استحکام مورد نیاز در قطعهای از جنس فولاد ضدزنگ از متریال کمتری استفاده شود و به این ترتیب قطعات از فولاد گالوانیزه با عملکرد مشابه سنگینتر خواهند بود.
فولاد ضد زنگ و فولاد گالوانیزه چقدر چکشخوار هستند؟
سؤالی که گاهی اوقات مطرح میشود این است آیا در تفاوت ورق استیل با ورق گالوانیزه چکشخواری یا قابلیت کار سرد نیز مطرح است یا خیر؟ فولاد گالوانیزه میتواند همان چکشخواری فولاد ضد زنگ را داشته باشد. یعنی فرمپذیری هر دو نوع فولاد بسیار با یکدیگر مشابه است. اگر قصد دارید از فولاد ضد زنگ استفاده کنید و به دنبال گزینهای با قابلیت فرمپذیری بیشتر هستید، میتوانید از گریدهای آستنیتی استفاده کنید. گریدهای آستنیتی دارای مقادیر بالایی از نیکل هستند و میتوان آنها را برای تولید قطعات با کشش عمیق همچون سینک، قابلمه و مخازن با شکلپذیری زیاد استفاده کرد.
نکته قابل توجه این است که فرم دادن فولاد گالوانیزه نیاز به دقت بسیار بالایی دارد. باید به نحوی فولاد گالوانیزه را تغییر شکل دارد که لایه نازک روی آسیب نبیند. همین امر باعث میشود که در طراحی فرایند و قالبهای کشش فولاد گالوانیزه نکات فنی بسیاری نهفته باشد.
بیشتر بخوانید:
کشش عمیق ورق گالوانیزه
هدایت حرارتی در فولاد ضد زنگ و فولاد گالوانیزه چگونه است؟
تفاوت فولاد ضد زنگ و فولاد گالوانیزه در هدایت و انتقال حرارت نسبتاً مشابه است. با این حال، در مورد فولاد گالوانیزه، باید دمای ذوب روی که از فولاد بسیار کمتر است را در نظر داشته باشید. در حالی که روی مذاب غیر سمی است، حرارت دادن فولاد گالوانیزه از نقطه ذوب روی می تواند خطر سوختگی یا آتش سوزی ایجاد کند زیرا پوشش روی مایع شده و از فولاد جدا میشود. از نظر ساختاری، هر دو نوع فولاد تحمل حرارت خوبی دارند و برای استفاده در شرایطی با گرمای بالا هیچ مشکلی ایجاد نمیکنند.
جوشکاری فولاد ضد زنگ و فولاد گالوانیزه چگونه است؟
هر دو فولاد ضد زنگ و فولاد گالوانیزه قابل جوشکاری هستند. البته، هر دو دارای ملاحظات فنی خاصی برای جوشکاری هستند. پس تفاوت ورق استیل با ورق گالوانیزه در جوشکاری موضوعی است که نیاز به توجه دارد. جوشکاری فولاد ضد زنگ باعث تخریب لایه اکسید کروم غیرفعال سطح استیل و ایجاد حالت شکنندگی میشود. این اختلال میتواند منجر به کاهش مقاومت استیل در برابر انواع خوردگی یا به خطر افتادن یکپارچگی ساختاری قطعات استنلس استیل شود. عملیات اسید شویی میتواند در بیشتر کاربردهای فولاد ضد زنگ به کاهش تاثیر منفی جوشکاری و قرار گرفتن در معرض حرارت بالا کمک کند.
جوشکاری ورق گالوانیزه
در جوشکاری فولاد گالوانیزه، شما باید گازها و دودهای ناشی از جوشکاری را از محیط تخلیه یا تهویه کنید؛ زیرا بخار اکسید روی حاصل از این عملیات، درصورت استنشاق می تواند مضر باشد. همچنین اگر هنگام جوشکاری در مجاورت قطعهای از جنس فولاد گالوانیزه هستید، باید مطمئن شوید که روی مذاب ایجاد شده از قطعات جدا نشود. عدم انجام این کار میتواند منجر به ترد شدن و شکنندگی فولاد و آسیب به آن شود. به این دلایل، توصیه میشود در صورت امکان قبل از گالوانیزه کردن، انواع جوشکاری و سایر عملیات ساخت (حتی سوراخکاری) انجام شود.
آیا فولاد ضد زنگ یا فولاد گالوانیزه مغناطیسی هستند؟
پاسخ به این سوال، کاملاً به خانواده فولاد مورد استفاده بستگی دارد. برای فولاد گالوانیزه، اگر فولادی که با روی پوشانده شده بود مغناطیسی بود، پوشش روی نباید در خاصیت مغناطیسی فولاد تداخلی ایجاد کند. اگر عمداً به دنبال انتخاب فولاد مغناطیسی هستید یا به دلایلی میخواهید از آن اجتناب کنید، فولادهای آستنیتی غیر مغناطیسیترین هستند. سایر آلیاژهای استیل نیز بر اساس ساختار متالورژیکی و محتوای آهن خود سطوح مختلفی از مغناطیس را نشان میدهند.
آیا فولاد ضد زنگ یا فولاد گالوانیزه برای صنایع غذایی مناسب هستند؟
هر دو فلز برای محیطهای بهداشتی و خدمات غذایی استفاده میشوند. ولی تفاوت ورق های گالوانیزه و استیل در این نوع کاربردها بسیار زیاد است. فولاد گالوانیزه یک گزینه بسیار محبوب برای ساخت قفسه یا کانال هواکش و سیستمهای تهویه است. همچنین در معماری امروز با ظاهری خاص جلوهای ویژه برای عناصر تزئینی ایجاد میکند. با این حال، باید مراقب باشید که از تماس مواد غذایی بسیار اسیدی در مجاورت فولاد گالوانیزه اجتناب کنید، زیرا این مواد خورنده میتوانند با قرار گرفتن در معرض لایه روی، آن را به طور عجیب و سریعی تخریب کنند.
استنلس استیل یا فولاد ضد زنگ واکنش بسیار کمتری با مواد غذایی دارد، بنابراین اگر به دنبال گزینهای همه کارهتر هستید، بهترین گزینه در آشپزخانه و صنایع غذایی فولاد ضد زنگ است. از طرف دیگر صافی سطح، فولاد گالوانیزه به اندازه انواع پولیش ورق و لوله استیل صاف نیست و با گذشت زمان خشنتر نیز میشود. پس با توجه به الزام قابلیت شستشو و استریل کردن لوازم و تجهیزات صنایع غذایی، استیل گزینه ایدهآل و مطلوب در این نوع کاربری است و فولاد گالوانیزه انتخاب مناسبی به حساب نمیآید.
آیا فولاد گالوانیزه یا فولاد ضد زنگ برای مصارف پزشکی قابل استفاده هستند؟
در محیط بهداشتی و پزشکی تقریباً در همه موارد، فولاد ضد زنگ بر فولاد گالوانیزه برتری دارد. مصارف پزشکی، مانند تجهیزات، ابزار، یا حتی ایمپلنتها، نیازمند عملکرد طولانی مدت و قابلیت استریل و تمیز کردن آسان سطوح هستند. چه در مورد چاقو و لوازم جراحی صحبت کنید چه سطوح میز و سایر تجهیزات پزشکی، احتمالاً در همه جا شاهد استفاده از فولاد ضد زنگ خواهید بود. سطح خشن فولاد گالوانیزه و امکان خراشیدگی یا آسیب پوشش روی، آن را برای مصارف پزشکی غیر ایمنتر کرده و تمیز کردن را به طور بالقوه چالش برانگیزتر میکند.
آیا قیمت فولاد ضد زنگ بیشتر از فولاد گالوانیزه است؟
در حالی که تفاوت قیمت دقیق این دو نوع فولاد به شرایط بازار بستگی دارد، ولی فولاد ضد زنگ تقریباً همیشه قیمت بیشتری نسبت به فولاد گالوانیزه دارد. البته مقرون به صرفه بودن یکی از بزرگترین دلایل انتخاب بین فولاد گالوانیزه و فولاد ضد زنگ است. هنگامی که دوام بالا و استفاده طولانی مدت حیاتی نیست، یا اجزاء در معرض استفاده متناوب یا استفاده تحت فشار نباشند، فولاد گالوانیزه از بسیاری جهات جایگزین مطلوبی نسبت به فولاد ضد زنگ به حساب میآید.
ورق استیل و ورق گالوانیزه
نکته مثبت این است که، هر دو این محصولات فلزی قابل بازیافت هستند. با این حال، بستگی به فولاد پایه آن دارد. فولاد گالوانیزه که اغلب بر پایه فولاد ساختمانی ساخته میشود، به فولاد استانداردتری تبدیل شده که پس از بازیافت باید دوباره فرآیند گالوانیزه شدن را طی کند. ولی بازیافت فولاد ضد زنگ یا استیل سادهتر است، ضایعات و قراضه استیل به سادگی از حالت جامد به مذاب تبدیل شده و دوباره با پالایش برای رفع هر گونه ناخالصی یا تغییر آلیاژ به محصول جدید استیل تبدیل میشود. این نکته باعث میشود که ارزش استنلس استیل پس از سالها استفاده حفظ شود.
کاربردهای متداول فولاد ضد زنگ
تطبیق پذیری، دوام، قابلیت تمیز کردن و نگهداری آسان در فولاد ضد زنگ آن را برای بسیاری از مصارف تبدیل به انتخابی ایدهآل میکند. با این حال، صنایعی که به طور معمول از فولاد ضد زنگ استفاده میکنند عبارتند از:
- هوافضا
- کشاورزی و دامپروری
- معماری و ساختمان
- خودرو
- ساخت و ساز مصنوعات
- الکترونیک
- خدمات غذایی و آشپزخانه
- تهویه و گرمایش
- لوازم خانگی
- تولید و فرآوری محصولات مختلف
- دریایی
- پزشکی
- نفت، گاز و پتروشیمی
- دارویی و شیمیایی
- تولید برق
- خمیر و کاغذ
- تجهیزات ورزشی (استفاده از ورق استیل در تجهیزات ورزشی)
- ساعت و جواهر سازی
بیشتر بخوانید:
کاربردهای متداول فولاد گالوانیزه
فولاد گالوانیزه که اغلب به عنوان یک جایگزین مقرون به صرفه برای فولاد ضد زنگ در نظر گرفته میشود، به طور معمول دامنه کاربرد محدودتری دارد. فولاد گالوانیزه در صنایع مختلفی استفاده میشود، که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کشاورزی
- خودرو
- ساخت و ساز
- تجهیزات و تاسیسات غذایی
- گرمایش و تهویه هوا
- تجهیزات خطوط تولیدی
- تولید برق
- مخابرات
در بیشتر موارد، خواهید دید که صنایع از هر دو نوع فولاد زنگ نزن و فولاد گالوانیزه استفاده میکنند و با توجه به نقاط قوت هر یک، به شکلی بهینه مورد استفاده قرار میگیرند. در عین حال توجه به نقاط ضعف هریک انتخاب برای کاربردهای خاص را محدود میکنند.
کدام فلز با توجه به ویژگیهای ذکر شده برای نیازهای شما بهترین است؟
به عنوان جمع بندی پیشنهاد میکنیم، به این نکات توجه کنید:
- تقریباً همیشه از فولاد گالوانیزه استحکام بیشتری دارد. بنابراین اگر ویژگیهای سازهای مطرح باشند، استیل یا فولاد ضد زنگ احتمالاً گزینه بهتری خواهد بود.
- استنلس استیل مقاومت در برابر خوردگی بهتری نسبت به فولاد گالوانیزه دارد؛ به ویژه در محیطهای ساحلی و دریایی.
- در حالی که هر دو فولاد ضد زنگ و فولاد گالوانیزه از نظر استحکام سازهای تحمل حرارت قابل مقایسهای دارند، باید مراقب باشید که از پوشش روی روی قطعات و اجزای فولاد گالوانیزه ذوب نشود.
- جوشکاری فولاد ضد زنگ ایمن تر و قابل دسترس تر از جوشکاری فولاد گالوانیزه است، زیرا بخار اکسید روی میتواند شرایط خطرناکی ایجاد کند و روی مذاب میتواند به اجزای ضد زنگ مجاور آسیب برساند.
- فولاد گالوانیزه اغلب انعطاف پذیرتر از فولاد ضد زنگ است، اگرچه این بستگی به گریدهای فولاد مورد استفاده دارد.
- فولاد گالوانیزه تقریبا همیشه قیمت پایین تری نسبت به فولاد ضد زنگ دارد. هنگامی که هزینه مهم ترین عامل است، فولاد گالوانیزه راه حلی معقول است.
- اگر دوام و عمر سیستم کلیدیترین ویژگی باشد، فولاد ضد زنگ احتمالاً در طولانی مدت عملکرد بهتری از فولاد گالوانیزه خواهد داشت.
سخن آخر
فولاد گالوانیزه و فولاد ضد زنگ دو گزینهای هستند که در صنایع مختلف برای کاربردهای بسیاری مورد استفاده قرار میگیرند. هرکدام از این دو نوع محصول فولادی با یکدیگر تفاوتهایی دارند و همین موضوع باعث شده است افراد در انتخاب دچار تردید شوند؛ به همین علت در بخش اول این مطلب سعی کردیم به بررسی چند تفاوت ورق استیل و گالوانیزه بپردازیم و در بخش دوم همین مطلب این موضوع راادامه خواهیم داد. این تفاوتها از جنبههای مختلفی هستند و ویژگیهای فنی این دو نوع فولاد را متفاوت میسازند. ولی یک نکته مهم در کنار همه ویژگیهای فنی، قیمت پایینتر فولاد گالوانیزه در مقایسه با فولاد ضد زنگ است. در واقع برتریهای فنی نسبت به قیمت یکی از مهمترین عوامل هنگام انتخاب نوع فولاد است. در مجموع اگر به دنبال عملکرد بهتر در طولانیمدت هستید، فولاد ضد زنگ میتواند یک انتخاب ایدهآل و ارزنده باشد.
مجموعه تخصصی استیل رخ و فروشگاه اینترنتی این مجموعه مفتخر است انواع محصولات استیل (مانند لوله استیل و پروفیل استیل) و خدمات استنلس استیل را با بهترین کیفیت ممکن در اختیار شما عزیزان قرار دهد. اگر نیاز به مشاوره فنی و تامین اقلام فولاد ضدزنگ یا استیل دارید حتماً با کارشناسان استیل رخ در تماس باشید و پیشنهاد میکنیم از وبسایت این مجموعه بازدید بفرمایید.
