ورق استیل فریتی چیست؟

ورق استیل فریتی را می‌توان یکی از پرکاربردترین محصولات استیل دانست و شناخته شده ترین نمونه آن ورق استیل 430 می باشد که به ورق استیل بگیر معروف است. به طور کلی استیل آلیاژی پایه آهنی است که از افزودن عناصر آلیاژی مانند کروم، نیکل، مولیبدن و کربن به دست می‌آید. مقادیر عناصر آلیاژی در ساختار استیل سبب پدید آمدن فاز‌های گوناگون در استیل می‌شوند. شاید فازهای استنلس استیل در زمره مفاهیم تخصصی متالورژیک است که در بین فعالان بازار رواج نداشته باشد. اما یکی از انواع استیل، ورق استیل 430 است که در بین فعالان و مصرف کنندگان بازار به ورق استیل بگیر شهرت دارد. در این مقاله قصد داریم نگاهی دقیق تر به ورق استیل فریتی بیندازیم و ویژگی‌ها و خصوصیات آن را بررسی کنیم.

انوع فولاد ضد زنگ

ورق استیل فریتی از دسته آلیاژهای استیل است که فاز زمینه آن را فریت تشکیل داده است. به طور کلی استیل بنا به ساختار زمینه به چند دسته تقسیم بندی می‌شود. دسته بندی استیل بر اساس فاز زمینه به صورت زیر است:

فولاد ضد زنگ آستنیتی

فولاد ضد زنگ فریتی

فولاد ضد زنگ مارتنزیتی

فولاد ضد زنگ داپلکس

فولاد ضد زنگ رسوب سخت

هریک از دسته‌های فولاد ضد زنگ دارای خواصی ویژه است و به منظور استفاده در شرایط عملکردی خاص طراحی شده است. اما در این مقاله تنها به بررسی ورق استیل فریتی بسنده می‌کنیم.

ورق استیل فریتی چیست؟

ورق استیل فریتی از نوعی الیاژهای ضد زنگ ساخته شده است که در ساختار خود دارای بیش از 12% کروم می‌باشند. میزان کروم در ساختار ورق فریتی می‌تواند تا 30% افزایش یابد. میزان کربن در ساختار این ورق بسیار کم است که این سبب ویژگی‌هایی است که در ادامه به آن می‌پردازیم. کروم یکی از عناصر آلیاژی است که پایدار کننده فاز فریت در زمینه آلیاژ است. علاوه بر این، کروم با تشکیل یک لایه اکسید بر روی سطح استیل، مقاومت در برابر خوردگی این آلیاژ را بهبود می‌بخشد. ورق استیل فریتی را نمی‌توان با انجام عملیات حرارتی سختکاری کرد و تنها می‌توان با انجام کارسرد استحکام آن را افزایش داد. گریدهای ورق استیل430، 409، 434، 439، 444 و 464 از جمله گریدهای ورق استیل فریتی هستند. ورق استیل 430 در بازار با نام ورق استیل بگیر نیز شناخته می‌شود و کاربردهای گسترده‌ای دارد.

ویژگی‌های ورق استیل فریتی

برای درک بهتر ویژگی‌های ورق استیل فریتی ابتدا به توضیح درباره فریت بپردازیم. فریت، محلول جامد بین نشین کربن در ساختار آهن آلفا است. میزان کربن و ساختار مکعبی عنصر آهن، نوع فاز زمینه استیل را مشخص می‌کند. با تغییر این دو پارامتر فازهایی مانند آستنیت، مارتنزیت، پرلیت و … در ساختار استیل پدید می‌آید که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. ساختار فاز فریت سبب شده است تا ورق استیل فریتی ویژگی مغناطیسی داشته باشد و به همین دلیل گریدهای ورق فریتی مانند ورق استیل 430 به نام ورق استیل بگیر معروف هستند.

گریدهای مختلف ورق استیل فریتی دارای ترکیبات شیمیایی متفاوتی هستند. اما عنصر کروم را می‌توان عضو اصلی و مشترک آن‌‌ها دانست. عنصر کروم در ساختار ورق استیل فریتی سبب پدید آمدن مقاومت بسیار خوب در برابر خوردگی و همچنین سبب پایداری فاز فریت می‌شود. فاز فریت درون ساختار ورق فریتی سبب مقاومت بسیار خوب آن در برابر ترک خوردگی تنشی است.

مقاومت ورق استیل فریتی در برابر ترک خوردگی تنشی را می‌توان یکی از ویژگی‌های مهم این نوع آلیاژها دانست. ترک خوردگی تنشی یکی از مخرب‌ترین عیوبی است که در سازه‌هایی که در معرض مواد خورنده تحت بار هستند رخ می‌دهد. این ویژگی سبب شده است تا ورق فریتی کاربرد بسیار زیادی در محیط‌های کلریدی که در آن قطعات تحت تنش هستند، داشته باشد.

همانطور که گفته شد ورق استیل فریتی دارای میزان کربن بسیار پایینی است. کربن در ساختار سبب سختی پذیری استیل می‌شود. هرچه میزان کربن در ساختار استیل بیشتر باشد، علاوه بر استحکام بالاتر، میزان سختی پذیری نیز بیشتر می‌شود. به همین جهت ورق فریتی را نمی‌توان با انجام عملیات حرارتی سخت کرد و تنها باید از روش‌های کارسرد برای افزایش استحکام این ورق‌ها استفاده کرد.

شکل پذیری ورق استیل فریتی

ورق استیل فریتی به دلیل محتوای بسیار کم کربن در ساختار خود، شکل پذیری بسیار خوبی دارد. از آنجایی که در اغلب این ورق‌ها میزان محتوای کربن کمتر از 0.03% می‌باشد، شکل پذیری ورق استیل فریتی بسیار خوب است. به طوری که می‌توان آن‌ها را بدون اینکه قطعات دچار شکست و پارگی شوند و یا پدیده گردنی شدن رخ دهد، شکل داد.

جوشکاری ورق استیل فریتی

قابلیت جوشکاری در ورق استیل فریتی بسیار خوب است. مانند شکل پذیری، جوشکاری خوب ورق فریتی نیز به دلیل محتوا کم کربن در ساختار این آلیآژها است. این عامل سبب می‌شود تا پس از جوشکاری قطعات دچار ترک در ناحیه جوش نشوند و ترک گرم در این قطعات رخ ندهد.

ورق استیل فریتی و آستنیتی چه تفاوت هایی دارند ؟

در ابتدا می‌توان اولین تفاوت را در ساختار این دو ورق دانست. ورق استیل فریتی دارای زمینه فریتی و دیگری دارای زمینه آستنیتی است. این تفاوت به دلیل تفاوت در ترکیب شیمیایی و عناصر آلیاژی این دو ورق است. ورق استیل آستنیتی اغلب در ساختار خود حاوی نیکل هستند. عنصر نیکل یکی از عناصری است که سبب پایداری فاز آستنیت در ساختار استیل می‌شوند. حضور نیکل در ساختار این ورق‌ها ویژگی‌های دیگری نظیر شکل پذیری و چقرمگی را بهبود می‌بخشد.

یکی دیگر از موارد تفاوت ورق استیل فریتی و آستنیتی مقاومت آن‌ها در برابر ترک خوردگی تنشی است. ورق فریتی مقاومت بسیار بهتری در این شرایط دارد. هرچند که مقاومت به خوردگی ورق استیل آستنیتی بسیار خوب است اما باید در نظر داشت که ترک خوردگی تنشی تحت اعمال نیرو است و در این شرایط ورق فریتی مقاومت به مراتب بهتری دارد.

تفاوت دیگر خاصیت مغناطیسی می باشد. ورق های فریتی که با عنوان سری 400 هم شناخته می شوند دارای خاصیت مغناطیسی هستند و به ورق استیل بگیر معروف هستند که پرکاربردترین آنها ورق استیل 430 است.

برای خرید ورق استیل در آلیاژ‌های متنوع، با کارشناسان ما در مجموعه استیل رخ در ارتباط باشید.

سخن آخر

ورق استیل فریتی را می‌توان از جمله ورق‌های پرکاربرد در صنعت دانست که ویژگی‌های بسیار خوبی دارد. قابلیت شکل پذیری، قابلیت جوشکاری و مقاومت به خوردگی از ویژگی‌های هستند که می‌توانند نیاز صنعتگران را در کاربری‌های مختلف برآورده کنند. ورق استیل 430 یا ورق استیل بگیر از دسته ورق فریتی است که در بازار بسیار شناخته شده و پرکاربرد هستند.

با توجه به کاربرد ورق های استیل در صنایع مختلف در انتخاب آن لازم است به کلیه خصوصیات فیزیکی و مکانیکی آن توجه شود. کارشناسان متخصص استیل رخ با عنایت به مراحل تولید و کاربرد مواد استنلس استیل نظیر جوشکاری و شکل دهی یا شرایطی که محصول نهایی در آن قرار خواهد گرفت بهترین گزینه را به شما پیشنهاد می دهند. شما می توانید با تماس با کارشناسان و تشریح نیاز خود، مشاوره لازم را جهت انتخاب و خرید ورق استیل مناسب دریافت نمایید.