پروفیل یکی از پرکاربردترین انواع مقاطع فولادی در صنایع مختلف به ویژه صنعت ساختمان است. در هر پروژه ساختمانی از پروفیل برای ساخت درب و پنجره، نردههای راه پله، ساخت ستون و اسکلت فلزی و سایر موارد استفاده میشود. اما با پیشرفتهای صورت گرفته در روش تولید پروفیل و بهبود مشخصات فیزیکی و آلیاژی این مقطع، اکنون پروفیل در بسیاری از صنایع ماندد خودروسازی و صنایع نظامی نیز به کار گرفته میشود. اما ممکن است این پرسش برای شما مطرح شود که: «روش تولید پروفیل چگونه است؟» در این مقاله از استیل رخ به طور کامل در مورد روش ساخت پروفیل صحبت میکنیم.
پروفیل چیست؟
هر مقطع فولادی باز یا بسته و توپُر یا توخالی نوعی پروفیل است اما در بازار ایران بیشتر مقاطع فولادی درزدار و توخالی با نام پروفیل شناخته میشوند. همچنین به جای پروفیل از کلمه قوطی برای مقاطع مربع و مستطیل نیز استفاده میشود. تولید پروفیل توسط ورق فولادی و از انواع آلیاژها، اندازهها، ضخامتها برای کاربردهای متنوع صورت میگیرد.
پروفیلهای رایج و پرکاربرد در بازار فولاد ایران معمولاً شامل قوطی ساختمانی، قوطی مبلی، قوطی صنعتی و سایر موارد هستند. از نظر متریال نیز ممکن است قوطی از آهن، آلومینیوم، آهن گالوانیزه، انواع فولاد و استنلس استیل ساخته شود. همچنین از نظر شکل نیز به انواع پروفیل یا قوطی باز و بسته تقسیم میشوند.
تاریخچه تولید پروفیل در ایران
اولین استفاده از پروفیل یا قوطی به اواخر دهه 1800 میلادی باز میگردد. برادران مانسمان نخستین پروفیلهای تو خالی دایرهای شکل را تولید کردند. آنها ساخت پروفیل در سالهای بعد را توسعه دادند تا پروفیل بدون نیاز به عملیات جوشکاری (بدون درز) وارد بازار شود. اما با پیشرفت در حوزه جوشکاری، درز موجود در پروفیل با جوش پر شد تا اولین سری از پروفیلهای بسته درزجوش وارد بازار شوند. به این ترتیب صنعت تولید پروفیل بعد از جنگ جهانی دوم توسعه بسیاری پیدا کرد.
در ایران نیز تاریخچه تولید پروفیل به دهه 1340 هجری شمسی میرسد. کارخانههای تولید پروفیل در این دهه شروع به کار کردند. به طوری که تعداد این کارخانهها در سال 1357 به 11 واحد رسید. به دلیل شرایط اقتصادی و نیاز به ایجاد خانههای جدید جهت توسعه زندگی شهرنشینی، پیشرفت صنعت پروفیل در کشور با سرعت بالایی همراه بوده است. در حال حاضر چیزی نزدیک به 100 کارخانه در کشور به تولید لوله و پروفیل استیل مشغول هستند.
نحوه تولید پروفیل چگونه است؟
پروفیلها اغلب به دو روش مستقیم و غیرمستقیم تولید میشوند. هر روش مشخصات مخصوص به خود را دارد که در کیفیت محصول نهایی تاثیر زیادی میگذارد. در ادامه این دو روش تولید پروفیل را با ذکر ویژگیهای مختص به هریک مورد بحث قرار میدهیم:
قوطی یا پروفیلهای معمولی با استفاده از ورق سیاه ساخته میشوند. ولی درساخت پروفیلهای خاص از انواع آلیاژها از جمله استنلس استیل نیز استفاده میشود. ورق قبل از ورود به خط تولید، از نظر استحکام و کیفیت بررسی میشود. ارزیابی کیفیت ورق با انواع تستهای مکانیکی و شیمیایی انجام میپذیرد.
جزئیات مربوط به تولید پروفیل در روش مستقیم طبق مراحل زیر است:
1- تبدیل کلاف به ورق
ورق سیاه که توسط کارخانجات مختلف کشور تولید میشود، به صورت کویل است (به صورت رول شده). بنابراین در اولین مرحله از فرآیند تولید پروفیل به روش مستقیم، ورق باید به صورت مسطح درآیند. چندین غلتک در ابتدای خط تولید قرار دارند که وظیفه آنها باز کردن کویل ورق و ایجاد کشش اولیه در آنهاست. پس از مسطح کردن ورق، عملیات اسید شویی و پلیسه زدایی روی ورق انجام میشوند.
2- برش ورق
در این مرحله، ورق باید به صورت نوار درآید. به این صورت ورق به وسیله دو غلتک که روی آنها تیغه برش قرار دارد، به جلو حرکت کرده و سپس در عرضهای مشخص برش داده میشود. دستگاه برش ممکن است به صورت اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک کار کند. قسمتهای اصلی دستگاه برش شامل کلافگیر، غلتکهای صاف کننده، گیوتین و قرقرههای هدایت ورق، غلتکهای تغذیه، تیغهها و میز حمل کننده هستند.
3- فرم دهی ورق
از دستگاه نورد یا رول فرمینگ برای فرم دهی، سایزبندی و ایجاد زوایای مورد نظر در نوارهای ورق استفاده میشود. فرم دهی و شکل دهی با استفاده از یکسری غلتکها انجام میشود. این مرحله میتواند پایان کار تولید پروفیلهای باز باشد. اما برای پروفیلهای بسته، یک مرحله جوشکاری وجود دارد.
4- جوشکاری ورق
در این مرحله، لبههای ورق به یکدیگر نزدیک میشوند تا درز موجود به هم رسیده و جوش داده شود. روش جوشکاری ERW یا جوشکاری مقاومت الکتریکی رایجتر از روشهای دیگر جوشکاری است. در نهایت، قوطی تولید شده برای عرضه به بازار در طولها و سایزها مختلف برش داده میشوند. همچنین تستهای جوشکاری و سنجش خواص مکانیکی نیز در این مرحله انجام میشوند.
مزایا و معایب تولید پروفیل به روش مستقیم طبق جدول زیر عبارتند از:
مزایا | معایب |
تولید پروفیل باکیفیت | قیمت بیشتر به دلیل تجهیزات پیچیده |
تولید پروفیل در اندازههای دقیق | نیاز به دقت و تمرکز بالا در ماشینکاری |
داشتن خط جوش ثابت در پروفیل | استهلاک زیاد قالبها |
داشتن زاویههای تیز در پروفیل | تلرانس بیشتر در قطر پروفیلهای تولید شده |
خمش و انحنای کم پروفیل تولید شده | سرعت و بازدهی پایین در تولید |
دقت بالا در تولید مقاطع با گوشه گرد |
روش غیر مستقیم تولید پروفیل
در روش غیر مستقیم ابتدا ورق سیاه یا ورق با جنسها و آلیاژهای دیگر به شکل لوله تبدیل میشود. تبدیل ورق به لوله به این خاطر است که تولید لوله در مقایسه با تولید پروفیل راحتتر است. در این روش جهت تبدیل سطح مقطع ورق به شکل دایره تنها به چندین مرحله فرآیند نورد نیاز است. در فرآیند شکل دهی لوله از سه روش لبهای، مرکزی و شعاعی استفاده میشود.
سپس ورق به لوله درزدار استیل تبدیل میشود. پس از تولید لوله، برای زاویهدار کردن و ایجاد شکل مورد نظر از دستگاههای پرس و رول فرمینگ استفاده میشود. درنهایت، پروفیل به روش غیر مستقیم تولید شده و در ابعاد و اندازههای مختلف به بازار عرضه میشود.
مزایا و معایب تولید پروفیل به روش غیر مستقیم طبق جدول زیر عبارتند از:
مزایا | معایب |
قیمت کمتر نسبت به پروفیل با روش مستقیم | دقیق نبودن ابعاد مقطع پروفیل |
سرعت و راندمان تولید بالاتر | یکنواخت نبودن خط جوش |
تنوع در تولید محصولات بیشتر | کیفیت پایین تولید پروفیل |
کم بودن میزان شکستگی گوشه پروفیل | گرد بودن لبه پروفیل |
ساخت کم هزینه و راحتتر محصول | بیشتر بودن انحنای پروفیل در طول |
دقت و ظرفت کم در جوشکاری |
سخن آخر
روش تولید پروفیل را در بالا توضیح دادیم، اکنون میتوانید درک بهتری نسبت به نحوه ساخت این مقطع فولادی داشته باشید. اگر به دنبال خرید محصولات استیل مانند ورق استیل، لوله استیل، پروفیل استیل، مقاطع استیل (ناودانی، تسمه، میلگرد نبشی، ورق پانچ و غیره) و اتصالات استیل هستید، نیازی نیست جای دوری بروید! مجموعه «استیل رخ» با سالها تجربه در فروش انواع محصولات استنلس استیل، یک مرجع شناخته شده و مطمئن در فروش محصولات استیل باکیفیت است. برای خرید محصولات استنلس استیل با تیم فروش استیل رخ تماس بگیرید.