سازمان ملی استاندارد و مرکز تایید صلاحیت ایران

سازمان ملی استاندارد و مرکز تایید صلاحیت ایران یا NACI که مخفف National Accreditation Center of Iran است تحت نظارت سازمان ملی استاندارد ایران یا ISIRI (Institute of Standards and Industrial Research of Iran) فعالیت می‌کند. وظیفه این سازمان اعتباردهی به نهاد‌هایی است که در زمینه بازرسی، صدور گواهی‌نامه و آزمون‌های مختلف در ایران فعالیت می‌کنند. در این مطلب توضیحی مختصر درباره این سازمان خواهیم داد تا نقش و مسئولیت آن برای شما بیشتر روشن شود. اگر به این مبحث علاقه‌مند هستید تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

تاریخچه سازمان ملی استاندارد و مرکز تایید صلاحیت ایران

NACI زیرمجموعه سازمان ملی استاندارد ایران است. سازمان استاندارد ایران در سال 1304 تشکیل شد و در آن سال با تصویب قانون اوزان در ایران شروع به ارئه گواهینامه‌های استاندارد کرد. نام این سازمان در سال 1311، اداره اوزان و مقادیر بود و تحت نظارت وزارت فلاحت، تجارت و فواید فعالیت داشته است.

در سا‌ل‌های 1331 تا 1339 این سازمان تحت نظارت وزارت اقتصاد در آمد و در سال 1339 با تصویب قانون، به عنوان موسسه استاندارد ایران شناخته شد و به عضویت سازمان بین المللی استاندارد یا ISO درآمد. بعدها طبق قوانین مجلس، این سازمان به نام موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران شناخته شد و بین سال‌های 1353 تا 1371 این سازمان بخشی از وزارت صنایع گردید. در سال 1371 با تصویب مجلس شورای اسلامی، این مجموعه تحت عنوان سازمان ملی استاندارد ایران به عنوان یک سازمان مستقل شناخته شد.

در سال 1382 و در هفدهمین اجلاس مشترک IAF و ILAC سازمان ملی تایید صلاحیت ایران با یادداشت تفاهمی با مجمع عمومی بین المللی نهادهای تایید صلاحیت، به عضویت این مجمع درآمد. به این ترتیب در سال 1384 ایران به عضویت مجامع بین المللی PAC و ILAC درآمد.

 

حوزه فعالیت سازمان ملی استاندارد و مرکز تایید صلاحیت ایران

سازمان ملی استاندارد ایران و مرکز تایید صلاحیت ایران در حوزه‌های مختلفی فعالیت می‌کند که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم:

تایید صلاحیت شرکت‌های گواهی دهنده:  یکی از وظایف سازمان ملی استاندارد تایید صلاحیت‌ شرکت‌هایی است که گواهی کننده محصولات، خدمات، اشخاص و سیستم‌های مدیریتی هستند. این شرکت‌ها به چند دسته تقسیم بندی می‌شوند:

سیستم‌های مدیریت صدور گواهینامه طبق استاندارد ISO 17021-1

مراجع صدور گواهینامه محصولات طبق استاندارد ISO 17065

سازمان‌های صدور گواهینامه برای اشخاص، طبق استاندارد ISO 17024

تایید صلاحیت شرکت‌های بازرسی: سازمان ملی استاندارد و مرکز تایید صلاحیت ایران می‌تواند طبق استاندارد ISO 17020 صلاحیت شرکت‌های بازرسی را تایید کند و یا به عبارت دیگر شرکت‌های بازرسی پس از تایید این سازمان می‌توانند فعالیت رسمی خود را آغاز کنند.

تایید صلاحیت آزمایشگاه‌ها: آزمایشگاه‌ها انواع خدمات تست، کالیبراسیون و اندازه‌گیری را مطابق دسته بندی‌های زیر انجام می‌دهند:

گواهینامه ISO 17025 برای انواع آزمایشگاه‌های تست و کالیبراسیون صنعتی

گواهینامه ISO 15189 برای آزمایشگاه‌های پزشکی

گواهینامه ISO 17043 برای آزمایشگاه‌های ارائه دهنده تست‌های تخصصی

گواهینامه ISO 17034 برای تولیدکنندگان مواد مرجع

 

اهداف سازمان ملی استاندارد و مرکز ملی تایید صلاحیت ایران:

مهم‌ترین هدف سازمان ملی استاندارد و مرکز ملی تایید صلاحیت ایران به وجود آوردن یک ساختار منسجم و مناسب برای ایجاد هماهنگی میان نیازها و قوانین بین المللی است که سبب اجرای بهتر وظایف سازمان‌ها و همچنین اعتباربخشی در سطح جهانی می‌شود.

هدف دیگری که این سازمان دنبال می‌کند، ارتقای قابلیت اعتماد کلیه طرف‌های ذینفع در ارتباط با فعالیت‌های ارزیابی انطباقی است. همچنین این سازمان باعث اجرای بهتر و بهینه‌تر اصل 44 قانون اساسی می‌شود. این سازمان با تایید صلاحیت نهادهای ارزیابی انطباقی سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی را در زمینه‌های آزمایشگاهی، نهادهای ارائه دهنده خدمات بازرسی و … در بخش خصوصی اجرا می‌کند. به این ترتیب بخش حاکمیتی قسمتی از مسئولیت‌های نظارتی و کنترلی خود را به بخش خصوصی منتقل می‌نماید.

اعتبار بخشی NACI

مطابق استاندارد ISO 17011 و ISO 17025 سازمان ملی استاندارد ملی ایران طی مراحل زیر فرآیند اعتبار بخشی را انجام می‌دهد:

• درخواست شرکت و یا سازمان به NACI برای تایید اعتبار؛
• ارزیابی سازمان NACI برای تطبیق و هماهنگی بین استانداردهای بین‌المللی و شرکت درخواست دهنده؛
• گزارش سازمان NACI به شرکت درخواست دهنده و بیان هماهنگی‌ها و ناهماهنگی‌ها با استانداردهای بین‌المللی؛
• اقدامات اصلاحی سازمان درخواست دهنده در خصوص رفع ناهماهنگی‌ها؛
• تصمیم گیری سازمان NACI بر اساس گزارش اقدامات اصلاحی توسط درخواست دهنده و تصمیم گیری برای اعطای اعتبار؛
• نظارت سازمان NACI بعد از اعطای گواهی جهت انجام امور مطابق استانداردها و قوانین این سازمان؛

سخن آخر

سازمان ملی استاندارد ایران در سال 1304 تشکیل شد و تا امروز تغییرات زیادی در جهت توسعه فعالیت‌ها و حوزه تحت پوشش خود داشته است. این سازمان با تاسیس مرکز تایید صلاحیت ایران و اعتبار بخشی به نهاد و شرکت‌ها توانسته است سبب ایجاد نظم و یکپارچگی و در یک کلام استانداردسازی فراگیر در کشور شود. مرکز تایید صلاحیت ایران در سال 1382 در هفدهمین اجلاس مشترک IAF و ILAC با یادداشت تفاهم نامه، به عضویت رسمی این مجمع بین‌المللی درآمد.