انواع ورق استنلس استیل و ویژگی‌های آنها

 

فولادهای زنگ‌نزن یا استنلس استیل (Stainless Steel) عضوی از خانواده فولادها هستند که دارای درصد نسبتا بالایی (حداقل 10.5) کروم می‌باشند. وجود کروم یک لایه محافظتی از اکسید کروم غیرفعال در سطح فلز تشکیل می‌دهد که در برابر اکسیداسیون و خوردگی مقاومت ایجاد می‌کند.

ورق‌های استنلس استیل با قیمت نسبتاً مناسبی کاربردهای گسترده‌ای در صنایع گوناگون دارند. یکی از پرکاربرد ترین انواع ورق استنلس استیل، ورق 304 و 304L (کم کربن) است.

ورق  304 و 304L

گرید 304 که به 8-18 نیز معروف است، خواص مطلوبی در دماهای پایین دارد و با کار سرد، به خوبی سخت می‌شود. ورق‌های گرید 304 جوش پذیری خوبی دارند و نیازی به آنیل کردن پس از جوشکاری نیست. 304 مقاومت خوبی در برابر خوردگی در محیط‌های مختلف دارد. ویژگی‌های این فولاد در استانداردهای ASTM A-240، ASME SA -240 و A666 شرح داده شده است.

گریدهای مختلف انواع ورق استنلس استیل

ورق‌های استنلس استیل اغلب گریدهای 304، 304L، 304H، 316L، 316H، 316Ti، 321 و 321H و فولادهای داپلکس S31803 و سوپر داپلکس S32750/S32760 تهیه می‌شوند. ترکیب شیمیایی و خواص مکانیکی این گریدهای استنلس استیل در جداول زیر مقایسه شده است.

ترکیب شیمیایی

گرید فولاد	کربن (C)	منگنز (Mn)	فسفر (P)	گوگرد (S)	سیلیسیم (Si)	کروم (Cr)	نیکل (Ni)	نیتروژن (N)	مولیبدن (Mo)
304	0.07	2	0.045	0.03	0.75	17.5-19.5	8.0-10.5	0.1	–
304L	0.03	2	0.045	0.03	0.75	17.5-19.5	8.0-12	0.1	–
316	0.08	2	0.045	0.03	0.75	16.0-18.0	10.0-14.0	0.1	–
316L	0.03	2	0.045	0.03	0.75	16.0-18.0	10.0-14.0	0.1	–
321	0.08	2	0.045	0.03	0.75	17.0-19.0	9.0-12.0	0.1	–
S31803	0.03	2	0.03	0.02	1.0	21.0-23.0	4.5-6.5	0.08-0.20	2.5-3.5
S32750	0.03	1.20	0.035	0.02	0.80	24.0-26.0	6.0-8.0	0.24-0.32	3.0-5.0

 

خواص مکانیکی

گرید فولاد	استحکام تسلیم		استحکام کششی		درصد ازدیاد طول	سختی (HRB)	سختی (BHN)
	KSI	Mpa	KSI	Mpa
304	30	207	75	518	40	95
304L	25	172	70	483	40	95
316	25	172	75	518	40	95
316L	25	172	75	518	40	95
321	30	207	75	518	40	95
S31803	65	450	90	620	25	–	290
S32750	80	551	116	800	15		310

پرداخت‌های انواع ورق استنلس استیل

ورق‌های استنلس استیل به دلیل کاربردهای متنوعی که دارند با کیفیت سطح بسیار متنوعی تولید می‌شوند. کیفیت سطح یا پرداخت سطح متفاوت در ورق‍های استنلس استیل به درجات مختلفی انجام می‌شود و تعاریف استانداردی دارد. در جدول زیر استاندارد پرداخت انواع ورق استنلس استیل آمده است.

استاندارد EN	استاندارد ASTM		نوع پرداخت (پولیش)
1D	No. 1		نورد گرم شده، عملیات حرارتی شده، اسید شویی شده، سطح زبر ولی بدون پوسته
2B	No. 2B		نورد سرد شده، عملیات حرارتی شده، اسید شویی و پوسته ریزی شده، سطح نسبتا صاف
2D	No. 2D		نورد سرد شده، عملیات حرارتی شده، اسید شویی شده، سطح نسبتا صاف
2H	TR		کار سخت شده، برای رسیدن به استحکام بالا کار سرد شده، سطح براق
2R	BA		نورد سرد شده، آنیل شده، پوسته ریزی شده، سطح براق و بازتاب دهنده
2Q	–		نورد سرد شده، سخت و تمپر شده، سطح عاری از پوسته
1G-2G	No. 3		پرداخت اولیه با سطحی نسبتا زبر، بافت خش دار، نه چندان بازتابنده.
1J-2J	No. 4		پولیش خورده، با جلای مات. زبری سطح وابسته به درجه پرداخت اعمال شده است. بافت نسبتا خش دار، سطح نه چندان بازتابنده.
1K-2K	No. 6		پرداخت شده تا درجات بالا (پولیش مخملی) مناسب کاربردهای نمای بنا، معماری و صنایع دریایی و خارجی.
1P-2P	No. 7-8		پولیش و جلای براق. سطح آینه‌ای و بازتابنده با درجه بالایی از وضوح تصویر منعکس شده
2F	No. 2D	سطح نهایی طرح دار	نورد سرد شده، عملیات حرارتی شده و پوسته ریزی شده. آنیل و اسیدشویی شده. دارای سطح مات غیر بازتابنده یکنواخت.
1M	–	سطح نهایی طرح دار	طراحی بر اساس کاربرد. یک طرف صاف و یک طرف طرح دار
2M	–	سطح نهایی طرح دار	طراحی بر اساس کاربرد. یک طرف صاف و یک طرف دارای بافت ظریف برای کاربرد معماری
2W	–	سطح نهایی طرح دار	طراحی بر اساس کاربرد. دارای بافت راه راه در هر دو طرف، برای افزایش استحکام یا کاربرد تزیینی استفاده می شود.
2L	–	سطح نهایی رنگی	رنگ بندی طبق نظر مشتری، رنگ سطح با یک فرآیند شیمیایی به دست می آید.
1S-2S	–	پوشش دهی سطح	با قلع، آلومینیوم یا تیتانیوم پوشش داده می شود.

 

ویژگی انواع ورق استنلس استیل

کیفیت یکنواخت

• در فرایند نورد ورق‌های استنلس استیل، محصول نهایی کیفیتی یکنواخت و یکپارچه پیدا می‌کند.
• علاوه بر آن با استفاده از تجهیزات کنترل خودکار دقت ابعادی ورق‌ها حفظ می‌شود.

 

پرداخت سطحی جذاب

• همان‌گونه که در بالا توضیح داده شد، پرداخت‌های متنوعی برای ورق‌های فولاد زنگ‌نزن وجود دارد که ظاهری زیبا و چشمگیر برای کاربردهای متنوع و بخصوص مصارف تزئینی به آنها می‌دهد.

مقاومت در برابر خوردگی

• ورق‌های استنلس استیل در محیط‌های گوناگون مقاومت به خوردگی بالایی دارند و در معرض هوا، آب و رطوبت زنگ نمی‌زنند.

قیمت مناسب

• قیمت ورق استیل با در نظر گرفتن دوام و طول عمر بالای آنها بسیار اقتصادی و به صرفه است.

شکل پذیری خوب

• ورق‌های استنلس استیل به راحتی قابل خم کردن و کار سرد هستند.
• همچنین کار سرد باعث افزایش استحکام و سختی آنها نیز می‌شود.

خواص فیزیکی خوب

• فولادهای زنگ‌نزن رسانایی حرارتی بالا، ضریب انبساط حرارتی کم و نسبت استحکام به وزن بالاتری از فولادهای کربنی دارند.

مقاومت در برابر حرارت

• فولاد زنگ‌نزن 304 در شرایط متناوب دمایی تا دمای 870 درجه سانتیگراد و در شرایط دایمی تا 925 درجه سانتیگراد مقاومت خوبی در برابر اکسیداسیون دارد. با این حال، در صورت نیاز به مقاومت در برابر خوردگی آبی، استفاده مداوم از آن در دمای 425-860 درجه سانتیگراد توصیه نمی‌شود. زیرا در این دما کاربید در مرز دانه رسوب می‌کند.
• گرید 304L در این بازه دمایی مشکلی ندارد، زیرا به دلیل محتوای کربن کمتر، رسوب کاربید اتفاق نمی‌افتد.
• در مواردی که مقاومت بالا در دماهای بالاتر از 500 تا 800 درجه سانتیگراد مورد نیاز است، گرید 304H توصیه می‌شود. این گرید مقاومت خوبی در برابر خوردگی آبی دارد.

کار سرد

• فولاد زنگ‌نزن 304 به راحتی سخت می شود.
• به همین دلیل هنگام کار سرد ممکن است نیاز به یک مرحله آنیل میانی داشته باشد تا میزان سختی را کاهش دهد و از شکست یا ترک خوردن جلوگیری کند.
• در پایان کار سرد نیز، عملیات آنیل کامل برای کاهش تنش‌های داخلی و بهینه سازی مقاومت در برابر خوردگی پیشنهاد می‌شود.

کار گرم

• پیش از انجام فرایندهای فورجینگ و آهنگری، بایستی حرارت دهی یکنواخت تا دمای 1149-1260 درجه سانتی‌گراد، به‌طور کامل انجام شود. سپس اجزای ساخته شده باید به سرعت سرد شوند تا از حداکثر مقاومت در برابر خوردگی اطمینان حاصل شود.

عملیات حرارتی

• گرید 304 را نمی توان با عملیات حرارتی سخت کرد.
• پس از حرارت دهی تا دمای 1010-1120 درجه سانتیگراد، بایستی آن را به سرعت سرد کرد.

کاربرد انواع ورق استنلس استیل

در مواردی که مقاومت در برابر خوردگی مورد نیاز است، ورق‌های استنلس استیل بهترین انتخاب هستند. از انواع ورق استنلس استیل در طیف وسیعی از کاربردها از معماری تا صنایع غذایی استفاده می‌شود. برخی از این کاربردهای عبارتند از:

• تانکرهای مواد شیمیایی و سوخت
• کارخانه های شیمیایی و پتروشیمی
• صنایع فرآوری مواد غذایی و داروسازی (به دلیل ویژگی‌های ضد باکتریایی )
• ساخت و ساز، معماری مدرن، کاربردهای تزیینی

سخن آخر

مجموعه استیل رخ با چندین سال حضور تاثیر گذار در صنایع کشور، تامین کننده انواع ورق، لوله، پروفیل و سایر مقاطع و اتصالات استیل است. اگر قصد مشاوره یا خرید انواع مقاطع فولادی را دارید با ما تماس بگیرید. مهندسان و کارشناسان مجموعه آماده پاسخگویی به کلیه سوالات و ارائه مشاوره رایگان به شما مشتریان عزیز هستند.

برگرفته از: azom و .steelplatesforsale