صنعت فولاد به عنوان سنگ بنای توسعه و اقتصاد جهان، یکی از بزرگترین صنایع مادر است که زیرساختهای تولیدی بسیاری را میسازد. ماهیت سنگین صنعت فولاد مخاطرات ذاتی بسیاری به همراه دارد و رعایت اصول ایمنی در صنایع فولاد همیشه اهمیت بسیار زیادی داشته است. در صنایع فولاد و استیل، نکات ایمنی و بهداشت بسیار زیاد و پراهمیتی وجود دارد که باید مورد توجه قرار بگیرند. عدم توجه به مسائل ایمنی در صنایع فولاد میتواند سبب به وجود آمدن خطرات جبران ناپذیری شود. در این مقاله از استیل رخ قصد داریم برخی از شیوهها و استراتژیهای به کار گرفته شده در صنعت فولاد برای ایجاد یک محیط کاری امن و کاهش خطرات بالقوه برای نیروی کار را بررسی کنیم.
خطرات صنعت فولاد چه مواردی هستند؟
اولین اصل برای رعایت اصول ایمنی در صنایع فولاد، شناخت خطرات در محیط کاری این صنعت است. برای آنکه شما بتوانید در این صنعت ایمنی را برای نیروی کار خود به ارمغان آورید، نیاز است تا ابتدا با این خطرات آشنایی کامل داشته باشید و به دنبال راهکارهای جلوگیری از این خطرات باشید. در قسمت اول این مقاله به بررسی مخاطرات صنایع فولاد میپردازیم:
خطرات ناشی از ماشینآلات سنگین: استفاده از ماشین آلات صنعتی سنگین در صنعت فولاد اجتناب ناپذیر است. دستگاههای نورد و پرس با تناژ بالا، ماشین آلات صنعتی بسیار سنگین، دستگاههای برش بزرگ، جرثقیلهای عظیم و … از جمله مواردی هستند که در هنگام کار با آنها، خطرات زیادی در کمین اپراتور میباشد. این شرایط نیاز به اقدامات ایمنی سختگیرانه را تشدید میکند.
درجه حرارت بالا: یکی از مواردی که در صنعت فولاد وجود دارد، دمای بالا برای تولید فولاد است. این عامل رعایت اصول ایمنی در صنایع فولاد را بسیار پراهمیت میکند. در تولید فولاد نیاز به ذوب آن میباشد. علاوه بر ذوب، فرآیندهایی مانند متالورژی ثانویه، عملیات حرارتی، شکلدهیهای دما بالا و … از جمله مواردی هستند که محیط با دماهای بسیار زیاد باعث افزایش خطر سوختگی و خطرات آتش سوزی برای کارگران می شود.
مواد شیمیایی: در طول فرآیند تولید استیل و فولاد، ممکن است از مواد شیمیایی مختلفی استفاده شود. برای مثال در فرآیند اسیدشویی، از اسید برای تمیز کردن سطح استیل استفاده میشود. یا در فرآیند جوشکاری با الکترود دستی، گاز حاصل از سوختن پوشش روی الکترود سمی است. پس رعایت اصول ایمنی و بهداشت در این محیط صنعتی، باید الزامی و سختگیرانه باشد.
مطلب پوشش دهی فولاد برای کاربردهای بهداشتی، را از ما بخوانید.

افزایش ایمنی در صنعت فولاد
همانطور که گفتیم، برای پرداختن به بحث ایمنی، شناخت مخاطرات در محیط کاری صنایع فولاد اهمیت بسیار زیادی دارد. حال که تا حدودی با این موارد آشنا شدیم، به بررسی راهکارهایی برای جلوگیری از رخداد خطرات میپردازیم:
آموزش کارکنان: اولین قدم برای رعایت اصول ایمنی در صنایع فولاد، آموزش اصولی و موثر به کارکنان این صنعت است. کارکنان اموزش دیده، میتوانند یک محل کار ایمن را شکل دهند و تا حدود زیادی از مخاطراتی که در صنعت فولاد وجود دارند در امان باشند.
تجهیزات حفاظت فردی: یکی از اصول ایمنی در صنایع فولاد استفاده از تجهیزات حفاظت فردی یا Personal Protective Equipment (PPE) است. استفاده از کلاه ایمنی، لباسهای مقاوم در برابر حرارت، کفش مناسب و … از جمله مواردی هستند که برای هر شخص حاضر در محیط صنعتی لازم است.
بیشتر بخوانید: تفاوت آهن و فولاد چیست؟
بازرسیهای منظم تجهیزات: بازرسی از تجهیزات و ماشین آلات، احتمال خرابیهای حین کار و تبدیل شدن به خطرات ایمنی را کاهش میدهد. برنامه ریزی و اجرای بازرسی دورهای تجهیزات روشی برای پیشگیری از بروز مخاطرات در صنایع فولاد است.
طرحریزی واکنشهای اضطراری: یکی دیگر از مواردی که در اصول ایمنی در صنایع فولاد اهمیت بسیار زیادی دارد، تعیین برنامههایی مشخص برای مواقع اضطراری است. برای این عمل به غیر از آموزشهای لازم برای کارکنان، باید تجهیزاتی نیز در دسترس کارکنان باشد تا در این مواقع بتوانند با خطرات مقابله کنند. این خطرات شامل آتش سوزی، نشت مواد شیمیایی و … است.
بررسی و کنترل دما: همانطور که گفتیم در صنعت فولاد دمای کاری بسیار بالاست و کنترل دما اهمیت ویژهای در ایمنی و بهداشت در صنعت فولاد دارد. نصب سیستمهای مانیتورینگ و کنترل دما در محیط کارگاهها، نظارت بر سنسورهای دمایی، نصب سیستمهای پیشگیرانه اتوماتیک و … از جمله اقداماتی است که میتوان برای کنترل دما اتخاذ کرد.
مدیریت پسماند شیمیایی: در صنعت فولاد با توجه به استفاده از مواد شیمیایی، روشهای دفع آن نیز باید اصولی باشد. اجرای سختگیرانه پروتکلهای لازم در این مورد، سبب ایمنی و بهداشت در صنایع فولاد میشود و میتوان خطرات ناشی از این مواد شیمیایی را تا حد ممکن کاهش داد.
راهبردهایی برای کاهش ریسک در صنایع فولاد
برای کاهش مخاطرات در صنایع فولاد و پیشگیری از عوامل خطر، ابتدا باید در هر سیستم و کارخانه، پروتکلهای ایمنی تدوین شود. پس از آن نیز باید با همکاری متخصصین، نهادهای نظارتی و تعیین استانداردهای لازم، با تدوین دستورالعملها و روشهای اجرایی در این راستا، اقدام نمود. همچنین با ادغام اتوماسیون و فناوریهای پیشرفته در محیط کار، نیز وابستگی به خطای انسانی را به حداقل رساند. نظارت منظم دورهای بر محیط کار برای کنترل مسائلی مانند کیفیت هوا و سطح سر و صدا به شناسایی خطرات بالقوه ایمنی و بهداشت در صنعت فولاد کمک می کند. اجرای دقیق اقدامات پیشگیرانه برای کنترل و کاهش عوامل خطر آفرین، لازمه رسیدن به محیط کار با امنیت و بهداشت بیشتر است.

بهبود مستمر اصول ایمنی و بهداشت در صنایع فولاد
با پیشرفت تکنولوژی، ممکن است برخی از خطرات همراه با فناوری و تجهیزات جدیدتر و یا به شکلی جدید مطرح شوند. به همین دلیل باید اصول ایمنی در صنایع فولاد را روز به روز بهبود داد. برای بهبود مستمر، گام اول بررسی ریشهای مسئله و مشکل است. با تحقیق دقیق درمورد خطاها و تجزیه و تحلیل آنها میتوان به نتایج بهتر نسبت به نحوه جلوگیری از خطرات موجود دست یافت. همچنین با افزایش بازرسیها، شامل بازرسیهای خارجی و داخلی، نیز میتوان این امر را بهبود بخشید.
برای دستیابی به این امر نیز نیاز است تا کارکنان با مشارکت و همکاری خود، اصول ایمنی در صنایع فولاد را رعایت کنند و در راه بهبود آن گام بردارند. در این راستا، بازرسیهای دورهای، مشارکت کارکنان، مشوقها و کانالهای ارتباطی نقش بسیار مهمی دارند
برای آشنایی با بازار جهانی فولاد ضد زنگ – روندها و پیش بینی بازار استیل 2029، مطلب آن را در بلاگ استیل رخ مطالعه کنید.
نقش شرکتها و جوامع در رعایت اصول ایمنی در صنایع فولاد
در جوامع با راه اندازی برنامههای سلامت و ایمنی میتوان سطح آگاهی را بالا برد و در این راه به پیشرفتهای خوبی رسید. برنامههای سلامت جسمانی و روانی، از جمله مواردی هستند که میتوانند برای بهبود کیفیت کار و زندگی کارکنان این صنعت بسیار ثمر بخش باشند. جامعه نیز با نظارت بر محیط زیست، پسماندهای صنعتی، زبالهها و سایر آلودگیها سبب حفاظت از محیط زیست شود. همچنین در مواقع اضطراری با ایجاد هماهنگی میتوان به شرکتها در راستای حفظ سلامت کارکنان و محیط زیست کمک شایانی نمود.
سخن آخر
ایمنی و بهداشت در صنایع و بخصوص صنایع فولاد یکی از مهمترین مسائلی است که باید در واحدهای تولیدی بزرگ و کوچک مورد توجه قرار گیرد. برای رعایت این اصول ابتدا باید با مخاطرات صنایع فولاد آشنا بود و پس از آن با اتخاذ راهکارهای مناسب برای رعایت اصول ایمنی در صنایع فولاد اقدامات موثری انجام داد.
در صورت تمایل جهت خرید ورق استیل، لوله استیل و دیگر مقاطع استیل، با کارشناسان ما در استیل رخ در تماس باشید.