راه های تشخیص استیل اصل از تقلبی

در این مطلب قصد داریم به پاسخ این سؤال بپردازیم که چگونه استیل اصل را از تقلبی تشخیص دهیم؟ به‌طورکلی تشخیص استیل اصل با راه‌ها و روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است؛ اما قبل از بررسی این راه‌ها بهتر است با این خانواده از آلیاژها بیشتر آشنا شوید. روش تشخیص انواع استیل چندان پیچیده نیست؛ اما به‌طورکلی بهتر است در ابتدا درباره فولاد ضد زنگ اطلاعاتی به دست بیاورید؛ پس تا انتهای این مطلب همراه ما باشید تا با تفاوت استیل اصل و بدل آشنا شوید.

بررسی روش‌های تشخیص استیل اصل از سایر فلزات

درباره فولاد ضد زنگ چه می‌دانید؟

فولاد ضدزنگ با فلزات دیگر همچون آلومینیوم و آلیاژهای آبکاری شده شباهت بسیاری دارد؛ به همین علت تعیین اینکه آیا یک محصول از جنس استنلس استیل است یا خیر، بسیار اهمیت دارد. فلزاتی همچون آلومینیوم شاید نتوانند آن کیفیت، استحکام و دوام لازم را داشته باشند؛ زیرا به‌مرورزمان در آن‌ها حفره‌هایی ناشی از خوردگی ایجاد می‌شوند و این موضوع علاوه بر کاهش کیفیت ظاهری، عدم کارایی را نیز در مواردی منجر خواهد شد. نمونه مشکلاتی که ذکر کردیم در فولاد زنگ نزن مشاهده نمی‌شوند؛ ازاین‌رو استیل تبدیل به یکی از برترین انتخاب‌ها در کاربردهای صنعتی مختلف شده است.

از فولاد ضد زنگ در تولید محصولات مختلف همچون لوازم آشپزخانه و حمام بهره گرفته می‌شود؛ به همین علت آلیاژ مربوطه باید در کنار دوام بالا، در برابر گرما و حرارت نیز مقاوم بوده و واکنش نشان ندهد. فولاد ضد زنگ از جمله آلیاژهای بر پایه آهن است که در آن به میزان مشخصی کروم (حداقل 10.5%) به کار گرفته شده است. البته عناصر دیگری نیز در ترکیب انواع استیل وجود دارند که مقدار آن‌ها متفاوت است؛ از جمله: منگنز، مولیبدن، آلومینیوم، کربن، مس، نیکل، نیتروژن، سیلیکون، تیتانیوم. ترکیبات مختلف عناصر آلیاژی، باعث می‌شود فلز چکش خوار، مغناطیسی، مقاوم در برابر خوردگی، مقاوم در برابر جریان‌های الکتریکی، فرسایش و سایش باشد.

درصورتی‌که به آلیاژ استیل علاوه بر کروم، نیکل نیز اضافه شود، باعث مقاومت عالی در برابر انواع خوردگی و زنگ‌زدگی خواهد شد. فولاد ضد زنگ را می‌توانید در همه‌جا مشاهده کنید؛ داخل منازل، اتومبیل‌ها، نمای ساختمان‌ها، پالایشگاه‌ها و بسیاری مراکز صنعتی. زمانی که نوبت به شناسایی و تشخیص استیل اصل می‌رسد، با راه‌های گوناگونی روبه‌رو می‌شویم. راه های تشخیص استیل اصل شامل گزینه‌های متعددی می‌شوند که هر کدام از آن‌ها شیوه انجام خود را دارند که در این مطلب به بررسی چند نمونه از آن‌ها خواهیم پرداخت؛ پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

استحکام بالای فولاد ضدزنگ

چگونه بفهمیم فولاد ضد زنگ اصل است؟

آشنایی با راه و روش تشخیص استیل اصل بسیار حائز اهمیت است. متخصصانی وجود دارند که می‌توانند در زمینه تشخیص فلز اصل به کمک شما بیایند؛ اما معمولاً زمانی باید متخصصان و آزمایشگاه‌ها کمک بگیرید که کالای شما گران‌قیمت و مقدار آن زیاد باشد. برای تشخیص اصل بودن استیل در لوازم‌خانگی یا تجهیزات صنعتی راه‌های مختلفی وجود دارند که در ادامه چند نمونه از آن‌ها را با شما به اشتراک خواهیم گذاشت.

روش 1: بررسی سختی فلز با استفاده از خراش دادن

فولاد ضد زنگ از جمله آلیاژهای نسبتاً سخت است. میزان سختی این فلز در بازه 5.5 تا 6.3 در مقیاس Mohs است. مقیاس Mohs معیاری برای سنجش مقاومت در برابر خراش دادن یک ماده است. سختی استیل معمولا بیشتر از آهن است. آهن دارای سختی 4.5 است. همچنین این آلیاژ بسیار سخت‌‌تر از آلومینیوم است. سختی آلومینیوم نیز حدوداً 2.2 است. البته باید این نکته را درنظر بگیرید که فولاد ضد زنگ استحکام کمتری در مقایسه با فولاد سخت شده با عملیات حرارتی دارد. سختی فولاد سخت شده حدود 7.8 است.

حالا برای تشخیص استیل اصل می‌توانید از روش‌هایی استفاده کنید که زمین‌شناسان در طبیعت از آن‌‌ها بهره می‌برند. بدین منظور به یک چاقو با جنس فولاد ضدزنگ نیاز دارید. حالا سطح فلزی که در حال آزمایش آن هستید را با کمک چاقوی تهیه‌شده بخراشید.

درصورتی‌که خراشیدن به‌سختی انجام ‌شود، می‌توانیم به این نتیجه برسیم که فلز در دسترس، فولاد ضد زنگ است. اگر به دنبال یک جایگزین مناسب برای چاقو هستید، می‌توانید از دیگر ابزارهایی استفاده کنید که از استنلس استیل ساخته‌شده باشند. به‌طورکلی اگر فلز مورد آزمایش به‌راحتی خراش بر ‌دارد، به این معنا است که استیل اصل نیست و دارای ترکیب نرمی از سایر آلیاژهای استیل است.

خراش دادن فلز برای تشخیص اصل یا بدل بودن

روش 2: استفاده از آهن‌ربا

از راه‌های تشخیص استیل اصل می‌توانیم به استفاده از آهن‌ربا اشاره کنیم. در واقع یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های فولاد ضد زنگ مغناطیسی بودن آن است. فلزات مشابه همچون آلومینیوم دارای این خاصیت نیستند؛ به همین علت به‌راحتی می‌توان با کمک یک آهن‌ربا آن‌ها را از یکدیگر تشخیص داد. البته لازم به ذکر است آلومینیوم دارای اکسید آهن است؛ به همین علت مقداری خاصیت آهن‌ربایی در آن مشاهده خواهید کرد. درصورتی‌که آهن‌ربا با قدرت بسیار زیادی به فلز بچسبد، در آن صورت می‌توانیم نتیجه بگیریم که با استنلس استیل سروکار داریم.

البته باید دقت کنیم که برخی آلیاژهای آستنیتی استنلس استیل مثل استنلس استیل 304 و 316 غیر مغناطیسی هستند و آهن‌ربا را جذب نمی‌کنند. پس در استفاده از آهنربا باید دقت کنیم که با چه آلیاژی طرف هستیم.

 

استفاده از آهن‌ربا برای تشخیص فولاد ضد زنگ از سایر فلزات

روش 3: بررسی برچسب یا نشان معرف آلیاژ

هر فلز و آلیاژی دارای اطلاعاتی است که روی برچسبی درج شده‌ و یا روی قطعه حک شده است. از این طریق می‌توانید به اصل یا تقلبی بودن آلیاژ مورد استفاده پی ببرید. اگر روی برچسب یا لیبل فلز مورد نظر شاهد علامت SS و یا عباراتی مانند 18-8، 18-10، 304، استنلس استیل 316 بودید، به معنای ضدزنگ بودن فلز است؛ اما در صورت درج علامت دیگر، یعنی فلز دیگری در اختیار است. از متداول‌ترین علائم که برای انواع فلزات استفاده می‌شود، می‌توانیم به گزینه‌های زیر اشاره کنیم:

• SS: فولاد ضدزنگ
• S: فولاد کربنی
• W: فولاد کم‌آلیاژ
• CS: کروم کم‌کربن

بررسی اطلاعات فنی آلیاژ

روش 4: تراش و خراش دادن فلز

از راه های تشخیص استیل اصل از شبه استیل می‌توانیم به تراش دادن اشاره کنیم. ازآنجایی‌که این شیوه نیز در بین راه‌های مخرب جای می‌گیرد، توصیه می‌کنیم درصورت ضرورت از آن بهره ببرید. برای انجام این روش به یک اَره فلز بُر یا هر ابزار بُرنده دیگری مثل قلم و چکش نیاز داریم. با کمک این ابزار باید سطح داخلی فلز را تراش دهید. درصورتی‌که سطح داخلی دارای رنگ یکنواخت، براق و خاکستری روشن بود، می‌توانیم بگوییم که با فولاد ضد زنگ اصل سروکار داریم؛ اما اگر سطح پوسته‌پوسته شد و رنگ مقطع فلز با سطح آن متفاوت بود، به‌احتمال‌قوی فلز مورد نظر، تنها سطحش آبکاری شده و یک روکش از کروم روی آن قرار گرفته است.

روش 5: تست جرقه

روش تشخیص استیل اصل شامل تست جرقه می‌شود. برای استفاده از این روش باید به دنبال ابزارها و دستگاه‌های مخصوص باشید که مهم‌ترین آن‌ها، دستگاه سنگ‌زنی رومیزی است. در ابتدا دستگاه را روشن کنید و سپس گوشه‌ای از فلز را به طرف آن بگیرید. درصورتی‌که جرقه‌های ایجادشده یکنواخت و طولانی بودند، می‌توانیم به این نتیجه برسیم که فولاد ضدزنگ در دست دارید؛ اما در صورت پدید آمدن جرقه‌های ناهاهنگ و کوتاه، فلز دیگری در اختیار داریم. حتماً برای ایمنی در انجام تست جرقه، استفاده از دستکش و عینک فراموش نشود.

استفاده از تست جرقه برای تشخیص استیل اصل

روش 6: وزن فلز

اگر بخواهیم فولاد ضد زنگ را با آلومینیوم مقایسه کنیم، به وزن و چگالی بیشتر خواهیم رسید. اگر محصولی که با آلیاژ استیل ساخته شده را در دست بگیرید، در مقایسه با محصول مشابه آلومینیومی وزن بیشتری را احساس خواهید کرد.

به‌عنوان‌مثال اگر دو گلدان با جنس‌های استیل و آلومینیوم را در دست بگیرید، به‌راحتی می‌توانید آن‌ها را از یکدیگر تشخیص دهید. در واقع پارامتر وزن از مهم‌ترین معیارها در شناسایی فلز است. پس برای تشخیص استیل اصل می‌توانید وزن را اندازه‌گیری کنید و سپس به محاسبه چگالی بپردازید. فولادهای ضد زنگ سری 300 دارای چگالی 7900 تا 8000 کیلوگرم بر مترمکعب است؛ این در حالی است که چگالی آلومینیوم با گرید 6061، 2710 کیلوگرم بر مترمکعب است. همان‌طور که مشاهده می‌کنید بین چگالی این دو گزینه اختلاف فاحشی وجود دارد.

تشخیص از طریق وزن فلز

روش 7: آزمایش استیل با اسید

یکی از راه‌های تشخیص استیل اصل استفاده از آزمایش اسید موریاتیک یا همان اسید هیدروکلریک (HCl) است. البته این روش به افرادی پیشنهاد می‌شود که با آسیب رساندن به محصول مشکلی ندارند. اگر قصد دارید این روش را امتحان کنید، باید به دنبال رعایت ملاحظات ایمنی نیز باشید. پیش از شروع آزمایش تهیه دستکش و عینک را فراموش نکنید.

حالا با کمک قطره چکان مقداری از این اسید را بردارید و سه تا چهار قطره از آن را روی سطح فلز بچکانید. حالا باید اجازه دهید تا محلول به اندازه 60 دقیقه روی سطح باقی بماند. بعد از گذشت یک ساعت بررسی کنید آیا محصول دچار تغییر رنگ شده است یا خیر؟ البته برای تشخیص درست نیاز است اسید هیدروکلریک را با کمک یک دستمال از روی سطح پاک کنید. تغییر رنگی که به وجود می‌آید، مانند لکه‌های زنگ‌زدگی است. این لکه‌ها نشان‌دهنده این هست که محصول در دسترس، فولاد ضد زنگ است.

البته از اسیدهای دیگری نیز برای تشخیص استیل استفاده می‌کنند. اسید نیتریک (HNO₃) که یک ماده خورنده است، یکی از آن‌هاست. چند قطره اسید نیتریک را روی قطعه فلز مورد آزمایش بچکانید. اگر واکنشی انجام نشد، خیالتان راحت باشد که فلز مورد نظر حتماً استیل است و اگر بخار با بوی تند و رنگ قهوه‌ای مشاهده کردید آلیاژ مورد آزمایش استیل نیست. البته لازم است توجه کنید که واکنش این اسید با استیل‌های نگیر یا سری 300 بسیار ناچیز است ولی با استیل بگیر سری 400 تا حدودی واکنش داشته و کمی خورنده است.

اسید سولفوریک نیز برای تشخیص استیل‌هایی که حاوی عنصر گوگرد هستند کاربرد دارد. برای مثال گرید 303 با این روش قابل شناسایی است ولی گریدهای 304 و 316 به این روش پاسخ نمی‌دهند.

استفاده از اسید برای تشخیص فولاد ضد زنگ

سخن آخر

فولاد ضد زنگ در بسیاری از لوازم خانه و تجهیزات صنعتی استفاده می‌شود و روزبه‌روز به طرف‌داران آن افزوده می‌شود. اگر نگاهی به وسایل آشپزخانه و حمام بیندازید، حتماً شاهد به‌کارگیری این آلیاژ بسیار با کیفیت و کاربردی خواهید بود. فولاد ضد زنگ در بسیاری از صنایع استفاده می‌شود و دلیل آن نیز به مقاومت این آلیاژ به خوردگی و دوام بسیار بالا باز می‌گردد.

این آلیاژ فولاد استحکام بالایی دارد و در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی مقاومت بسیار زیادی از خود نشان می‌دهد. در صورت اصل بودن این آلیاژ، طول عمر کالای ساخته شده از آن نیز به شکل چشمگیری افزایش پیدا می‌کند. به‌منظور تشخیص استیل اصل روش‌های مختلفی وجود دارند که در این مطلب سعی کردیم به بررسی هفت مورد بسیار کاربردی از مهم‌ترین آن‌ها بپردازیم.

درصورت نیاز به تامین مواد اولیه استنلس استیل مجموعه تخصصی استیل رخ همراه شما خواهد بود. اگر می‌خواهید با اطمینان از اصالت کالا محصولات استیل را تهیه کنید حتماً با کارشناسان ما تماس بگیرید. استیل رخ با سال‌ها حضور در بازار تخصصی استنلس استیل آمادگی دارد ورق استیل، لوله استیل، انواع پروفیل و سایر مقاطع فولاد ضدزنگ را تامین نماید. همچنین شما می‌توانید انواع اتصالات صنعتی و دکوراتیو استیل را از این مجموعه تامین نمایید و اگر نیاز به هر نوع خدمات فلزی استیل مانند برش لیزر، جوش و پرداخت، آبکاری و غیره دارید، استیل رخ آماده یاری شماست.