از جمله مهمترین دلایل محبوبیت زیاد استنلس استیل یا فولاد ضدزنگ، وجود مزایای بارز در این آلیاژهای فلزی است. همانطور که میدانید بزرگترین مزیت استیل طول عمر و دوام آن است و به سختی دچار زنگ زدگی و خوردگی میشود، ولی گاهی بنا به شرایط استفاده سطحش نیاز به جلا دادن پیدا میکند. اگر نگاهی به اطراف خود بیندازید، وسایل و تجهیزات زیادی را پیدا میکنید که به کمک ورق استیل یا سایر مقاطع فولاد ضدزنگ مانند لوله استیل و پروفیل استیل ساخته باشند. یکی از مشکلاتی که در درازمدت و بعد از استفاده طولانی از این وسائل با آن روبرو میشویم، کدر شدن و ازبین رفتن جلای فلزی زیبای سطح آنهاست. ما در این مطلب قصد داریم تا به مهمترین روشهای براق کردن استیل و پرداختکاری قطعات استیل و همچنین بایدها و نبایدهای براق کردن ظروف استیل بپردازیم. با فروشگاه استیل رخ (ارائه کننده انواع محصولات استنلس استیل)، همراه باشید.
کاربردهای مختلف استیل
استیل جزو کاربردیترین و پرمصرفترین آلیاژهای فولاد است که در صنعت مورداستفاده قرار میگیرد. از آن جایی که آلیاژهای فولاد ضدزنگ مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی، زنگزدگی و فرسودگی دارند، باعث بالارفتن طول عمر تجهیزاتی میشوند که در ساخت آنها از استنلس استیل استفاده شده است. امروزه از استیل برای تولید انواع ظروف آشپزخانه، سینک، قاشق و چنگال، تجهیزات خطوط تولید مواد غذایی و بهداشتی، لوازم پزشکی و … استفاده میشود.
فولاد زنگ نزن بیشتر به دلیل توانایی خود در مقاومت در برابر زنگ زدگی و سایر خوردگیها شناخته شده است و آن را در کاربردهای خانگی به انتخابی اصلی برای آشپزخانه و حمام تبدیل میکند. با این حال، به ندرت از اثر انگشت، لکه آب و سایر علائم عاری است، بنابراین نمی توانید تمیز کردن آن را به طور معمول فراموش کنید. خبر خوب این است که راههای آسان و ارزان زیادی وجود دارد که میتوانید فولاد ضدزنگ را دوباره کاملاً نو و براق نشان دهید.
همچنین باید اشاره کرد که ورق استیل در برابر دماهای بالا نیز مقاومت بسیار مناسبی داشته و گرما و حرارت نمیتواند باعث آسیب آنها یا ازبین رفتن خواصشان شود. ولی یکی دیگر از دلایل تغییر رنگ استیل حرارت زیاد است. اما باید بدانید که میتوان بهسادگی و به کمک برخی روشها، اقدام به براق کردن استیل و بازگرداندن جلای فلزی زیبای آن شد.
پرداختکاری استیل یا پولیش
یکی از اصطلاحات بسیار کاربردی در صنعت، پولیش و یا پرداختکاری است. منظور از پرداختکاری، صیقل دادن، صاف کردن و براق کردن سطح فلزات است. به اینین صورت ظاهر آنها از حالت قبلی تغییر پیدا کرده و به شکل اولش درخواهد آمد. پرداختکاری استیل یکی از بهترین راهها برای ازبینبردن آلودگیها، ضایعات و تمامی مواردی است که منجر به کدر شدن و تغییر رنگ سطح استیل شدهاند. ولی پرداختکاری و پولیش نیاز به تجهیزات دارد. ما در اینجا نمیخواهیم وارد این مبحث شویم، بلکه هدف ما اشاره به روشهای سادهتر است.
امروزه روشها و براقکنندههای مختلفی برای پرداختکاری استیل و براق کردن ظروف استیل در بازار وجود دارد. شما میتوانید یکی از آنها را تهیه کرده و یا از مواد دم دستی دیگر با رعایت نکاتی که در ادامه به آنها اشاره میکنیم، سطح تجهیزات از جنس استیل را جلا دهید. به این صورت دیگر نباید نگران کدر شدن ظروف و لوازم استیل خود شوید، چرا که راههای بسیار کاربردی برای براق کردن استیل وجود دارد.
روشهای پرداخت ورق و قطعات فولادی ضدزنگ
قبل از اینکه روش های تمیز کردن فولاد ضدزنگ را بررسی کنیم، ابتدا باید خصوصیات این مواد را درک کنید. درست مانند چوب و هر ماده دیگری، فولاد ضدزنگ دارای کیفیت سطح و بافت مشخصی است. بخصوص در مورد استیل کیفیت سطح بسیار متنوع و عامل جذابیت این فلز است. برای مثال استیل براق سطحی آینهای دارد در حالی که استیل خشدار سطحی مات با بافت بسیار ظریف از خطوط بسیار نازک دارد که میتوانید روی سطح آن ببینید. پس برای حفظ زیبایی استیل توجه به این نکته بسیار اهمیت دارد که اولاً از روش مناسب برای پرداخت استفاده کنید و ثانیاً مطمئن شوید که در هنگام پاکسازی و درخشان سازی بهینه استیل، دستمال یا عامل پرداخت را در جهت دانهبندی و بافت سطح حرکت میدهید تا به بافت اصلی آسیب نزند.
بیشتر بخوانید: راه های تشخیص استیل اصل از تقلبی
اکنون که به این مقدمه پرداختیم، چند روش برتر را در مورد نحوه تمیز کردن فولاد ضدزنگ برای بازگرداندن ظاهر براق و بی عیب آن بررسی میکنیم.
روش های جلادادن و براق کردن استیل در خانه
همانطور که اشاره شد، امکان پرداختکاری استیل، براق کردن ظروف استیل و ورقهای فولادی ضدزنگ با روشهای زیادی وجود دارد. روشهایی که برای انجام این کار وجود دارد، بسیار متفاوت بوده و شما میتوانید بسته به شرایط و موقعیت خودتان یکی از آنها را انتخاب کنید. برخی از مهمترین روشهای پرداخت ورق و قطعات فولادی ضدزنگ که میتوانید در منزل استفاده کنید عبارتد از:
- مایع ظرفشویی و روغن بچه
دوگانه مایع ظرفشویی و روغن بچه در تمیز کردن و جلا دادن استیل تقریباً بی نظیر است. مایع ظرفشویی، فولاد ضدزنگ را از هرگونه روغن، اثر انگشت و گرد و غبار روی سطح پاک میکند و روغن آن را جلا میدهد و درخشان میکند. به سادگی یک پارچه نخی را مرطوب کنید و کمی مایع ظرفشویی روی آن بریزید و در ادامه لوازم استیل خود پاک کنید. پس از خلاص شدن از شر هرگونه کثیفی، سطح را با یک حوله تمیز خشک کنید. سپس مقدار کمی (چند قطره) روغن بچه را روی پارچه خشک دیگری بریزید. پس از چند دقیقه مثل مرحله قبل سطح قطعه را با روغن جلا دهید. این کار به فولاد ضدزنگ شما یک روکش صیقلی میدهد که گویی کاملاً جدید است!
- سرکه سفید و روغن زیتون
سرکه سفید را میتوان بهعنوان بهترین پاککننده استیل دانست. این ماده جزو حلالهای قوی بوده و در صورت تغییر رنگ استیل در اثر حرارت (چرا رنگ استیل بر اثر حرارت تغییر میکند؟)، میتوان از آن برای پرداختکاری استیل استفاده کرد. سرکه سفید را روی یک پارچه میکروفیبر بمالید یا آن را مستقیماً روی سطح اسپری کنید و قبل از اینکه آن را پاک کنید بگذارید چند لحظه بماند. این کار را تا زمانی تکرار کنید که دیگر کثیفی برای پاک کردن باقی نماند. در نهایت یک پارچه تمیز را به مقداری روغن زیتون آغشته کنید و در جهت بافت، سطح را جلا دهید. اگر روغن زیتون باقی ماند، با یک پارچه تمیز اضافه آن را پاک کنید.
- الکل یا مایع شیشه پاککن
مردم اغلب از اثر انگشت یا جرمهای باقی مانده بر روی استیل شکایت دارند. استفاده از شیشه پاککن و یا الکل برای براق کردن ظروف استیل کمک میکند. پاک کننده یا الکل را روی یک پارچه خشک (ترجیحا میکروفیبر) اسپری کنید و به طور یکنواخت با حرکات دایره ای بمالید. توصیه نمی شود که مایع شیشه پاککن را مستقیماً روی لوازم استیل خود اسپری کنید، زیرا این کار می تواند باعث ایجاد آثار و بقایای بیشتر شود ولی اسپری الکل و باقی ماندن یکی دو دقیقهای آن خوب است. این کار را تا جایی تکرار کنید که اثر انگشت یا جرم دیگری باقی نماند و سپس سطح مورد نظر را کاملاً بشویید و با حوله خشک کنید.
- آرد
شاید برای شما هم جالب باشد که از آرد بهعنوان براقکننده استیل یاد کنیم. آرد برای پاک کردن کثیفی یا چربی مناسب نیست، اما باید بدانید که آرد و آردپاشی یکی از روشهای مرسوم پرداختکاری استیل است. آرد میتواند بهسادگی بهعنوان لایه بردار عمل کرده و تمامی قسمتهای کدر را از بین ببرد. کافی است تا آرد را بدون اینکه مایعی مانند آب به آن اضافه کنید، بر روی سطح موردنظر بپاشید تا کاملاً پوشانده شود. سپس از یک پارچه نرم استفاده کنید تا با حرکات دورانی یا رفت و برگشتی در جهت بافت سطح تا زمانی که سطح مورد نظر شروع به درخشش کند سطح را جلا دهید!
- جوش شیرین
جوش شیرین وقتی صحبت از تمیز کردن به میان می آید، شگفتیساز است. تقریباً برای هر چیزی میتوانید از آن استفاده کرد و تهیه آن بسیار آسان و ارزان است. با جوش شیرین و آب خمیری درست کنید و بگذارید چند دقیقه روی ناحیه مشکل دار بماند. با استفاده از یک پارچه مرطوب شده با سرکه سفید و سپس یک پارچه مرطوب شده با آب پاک کنید. با استفاده از یک پارچه میکروفیبر خشک کنید. این فرآیند برای لکه های سرسخت تر و آلودگیهای سنگین مناسبتر است. برای اینکه بهترین نتیجه را از جوش شیرین برای براق کردن استیل دریافت کنید، نیاز است تا حداقل 24 ساعت از تجهیزات استیلی که آنها را تمیز کردهاید، استفاده نکنید.
چه چیزی را نباید برای پاک کردن استیل استفاده کنید؟
اکنون که میدانید چه چیزهایی را میتوان برای پاکسازی فولاد ضدزنگ و براق کردن ظروف استیل استفاده کرد، مهم است که در مورد موادی که «نباید» استفاده کنیم هم اندکی بدانیم. از مواد زیر هرگز برای پاک کردن استیل استفاده نکنید:
- پاک کنندههای مبتنی بر کلر
- پاک کنندههای فر
- سیم ظرفشویی یا برس فلزی یا اسفنجهای خشن
- آب لوله کشی سنگین که می تواند املاح و لکههای آب باقی بگذارد (بهتر است از آب مقطر یا فیلتر شده استفاده کنید)
چگونه استیل را با روشهای صنعتی جلا دهیم؟
بسته به کاربرد مورد نظر، طیف وسیعی از گزینههای پولیش و پرداخت فولاد ضدزنگ موجود است. پرداخت استیل را میتوان به سه بخش پرداخت در هنگام نورد، پرداختهای مکانیکی و پرداختهای ویژه طبقهبندی کرد. تمام پرداختها مطابق با استانداردهای صنعتی هستند و انتخاب کیفیت سطح باید به وضوح تعریف شود. این مبحث را در مقاله دیگری تحت عنوان “انواع پولیش استنلس استیل” به تفضیل توضیح دادهیم. در اینجا فقط اشارهای گذرا خواهیم داشت به روشهایی دمدستی که برای عموم قابل استفاده است.
- استفاده از آب گرم
یکی از سادهترین و البته در دسترسترین موادی که میتوان از آن برای براق کردن ورقهای استیل و براق کردن ظروف استیل استفاده کرد، آب گرم (سبک یا مقطر) است. به کمک آب گرم و یک دستمال حولهای تمیز، میتوانید بهسادگی قطعات و ورقهای استیل را صیقل داده و پاک کنید. زمانی که از آب گرم بهعنوان براقکننده استیل صنعتی استفاده میکنید، لازم است تا دو نکته را مدنظر قرار دهید. یکی از آنها این است که نباید ورق و یا قطعات فولادی و استیل شما چرب باشند و دیگری آن است که بعد از شستشو، حتماً از یک دستمال حولهای تمیز برای ازبینبردن هرگونه لکه استفاده کرد تا فرایند براق کردن استیل بهخوبی انجام شود.
- ژل گریندینگ
ژل گریتینگ را میتوان بهنوعی بهترین پاککننده استیل دانست. این ژل که با نام روغن سنباده نیز شناخته میشود، میتواند باعث پرداختکاری استیل شود. البته باید به این نکته اشاره کرد که از این ژل بیشتر بهعنوان براقکننده استیل آسانسور یاد میکنند. البته میتوان از آن برای هر نوع ورق و یا قطعات فولادی و استیل دیگری نیز استفاده کرد. برای بهرهمندی از مزایای ژل گریندینگ نیاز است تا مقداری از آن را بر روی سطح موردنظر بریزید. سپس از یکپارچه تمیز برای ازبینبردن لکهها استفاده میکنیم. لازم است تا پارچه را بهصورت دورانی حرکت داده تا ژل گریندینگ بهعنوان براقکننده استیل آسانسور، تمامی لکهها را از بین ببرد. در نهایت از یک پارچه تمیز دیگر برای پاکسازی کامل سطح استیل استفاده کنید.
- غوطهوری
از جمله راههایی که در صنعت، بهوفور برای پرداختکاری استیل استفاده میکنند، روش غوطهوری انواع ورقهای استیل است. در این روش ابتدا یک حوضچه مایع از براقکننده استیل صنعتی تولید میکنند. سپس قطعات و یا ورقهای استیل مختلف را بهصورت کامل در آن غوطهور کرده و سپس آن را از حوضچه خارج میکنند. بدین صورت با صرف کمترین انرژی و هزینه، میتوان بهسادگی عمل براق کردن استیل را بشکل صنعتی انجام داد.
سخن آخر
یکی از دغدغههای کسانی که از لوازم استیل یا فولاد ضدزنگ استفاده میکنند این است که چگونه جلا و جلوه درخشان اسیل را حفظ کرد یا به براق کردن ظروف استیل پرداخت. هرچند استیل مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد ولی انواع آلایندهها از اثر انگشت گرفته تا لکه ناشی از حرارت جلوه چشمنواز استیل را به مرور زمان از بین میبرد. دیدیم که به راحتی میتوانید به کمک روشهای مختلفی مانند استفاده از آب گرم، ژل گریندینگ و یا غوطهوری، یا حتی موادی که در هر خانهای پیدا میشود دست به براق کردن استیل بزنید، میتوانید از سرکه سفید، الکل، جوش شیرین و یا آرد استفاده کنید. پس نگران کدر شدن و از دست رفتن جلوه لوازم استیل نباشید.
من روی سینک ظرفشوییم اسکاج سیمی کشیدم بعد خش سطحی افتاده و باعث شده سینکم کدر بنظر برسه آیا با روشهایی که گفتین مثل سرکه سفید و جوش شیرین مثل روز اولش میشه یا نه؟لطفا راهنماییم کنین.ممنون از سایت خوبتون.
دوست عزیز سلام،
ضمن سپاس از توجه شما و طرح پرسشی که شاید برای خیلی از دوستان سوال باشد، توضیحاتی در مورد رفع خط وخش جزئی از روی سطح استیل با روشهای خانگی میدهم. اول اینکه دقت کنید تا با استفاده از سایندههای خشن و نیروی زیاد وضع را خرابتر نکنید. در ضمن لازم به تذکر است که اصولا پرداخت و پولیش سطوح استیل کاری تخصصی است و انتظار نداشته باشید با روشهای ابتدایی، خط و خش را بطور کامل بتوانید رفع کنید.
برای رفع خط و خش جزئی از یک دستمال میکرو فایبر و مقداری خمیردندان سفید کننده استفاده کنید. لازم است مقدار کمی خمیر دندان را روی دستمال قرار دهید و با احتیاط و متناسب با جهت بافت سطحی استیل روی سطح به آرامی بمالید. یکی دو مرحله این کار را به آرامی انجام دهید و نتیجه را بررسی کنید. سپس در صورت مطلوب بودن تا رفع خط و خش این کار را ادامه دهید. دقت کنید که همین کار باعت تفاوت بافت و پرداخت سطحی استیل بصورت موضعی نشود.
امید که نتیجه مطلوبی بگیرید.