چرا پولیش فلزات یا پرداخت‌کاری فلز مهم است؟ | درک ویژگی زبری و روش تعریف آن

در هنگام خرید مواد اولیه فلزی مثل ورق و لوله استیل توجه به کیفیت و پرداخت سطح بسیار مهم است. پولیش فلزات از جمله مواردی به شمار می‌آید که دارای اهمیت بسیار بالایی در انتخاب محصول متناسب با نیازتان است. با توجه به طیف گسترده‌ای از تأثیرات که کیفیت‌های مختلف سطوح می‌توانند داشته باشند، هرگز نباید از کنار آن به راحتی گذشت. ساده‌ترین راه برای دستیابی به این هدف، شناسایی سطوح فلزی از طریق نامگذاری‌های استاندارد است که در صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد. پرداخت‌کاری فلز و نوع پولیش، علاوه بر جذابیت بصری خاصی که ارائه می‌دهد، می‌تواند تأثیر زیادی بر مقاومت در برابر خوردگی داشته باشد، همچنین بر عملیات تولیدی تأثیرگذار است و در نهایت بر قیمت تمام شده محصول و هزینه نگهداری آن اثر خواهد داشت.

اگر در زمان پرداخت‌کاری فلز مشکل خاصی به وجود آید، محصول نهایی که با آن فلز تولید می‌شود، نیز کیفیت لازم را نخواهد داشت. پرداخت‌کاری همانطور که از ترجمه انگلیسی آن یعنی عبارات Finishing برمی‌آید، آخرین مرحله تولید است و کیفیت نهایی محصول کاملاً تحت تاثیر آن خواهد بود. بنابراین کلیه مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان باید با این مقوله آشنا باشند. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا اطلاعات بسیار مفیدی را در مورد پولیش‌ و پرداخت‌کاری فلزات و همچنین انواع مختلف پولیش به شما عزیزان ارائه کنیم تا درک بهتری از این موضوع داشته باشید.

 

سطوح فلزات می‌توانند انواع پرداخت یا پولیش را داشته باشند

انواع مختلف پرداخت‌های فلزی چیست؟

یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که در هنگام تعریف انواع محصولات مختلف فلزی مورد توجه قرار می‌گیرد، بحث انواع پولیش فلزات یا کیفیت سطحی فلز است. امروزه فلزات با پولیش‌های مختلفی به بازار عرضه می‌شوند؛ به همین دلیل، نمی‌توان یک نوع پولیش را به عنوان بهترین گزینه برای کاربردهای مختلف مطرح کرد.

برخی از مصرف‌کنندگان به دنبال پرداخت‌هایی هستند که سطح فلز را مانند آینه براق کند، در حالی که برخی دیگر به دنبال پولیشی با کیفیت مات هستند. ممکن است یک مصرف‌کننده به دنبال سطحی باشد که به کاهش خوردگی کمک کند در حالی که دیگری ممکن است به کیفیتی خاص برای کمک به ماشینکاری نیاز داشته باشد. یکی از رایج‌ترین کیفیت سطح‌های موجود پولیش شماره 1 یا N0.1 نام دارد. در این نوع پرداخت سطح، ورق فولاد پس از فرایند نورد گرم نهایی در کارخانه ذوب، آنیل و اسید شویی شده و حاصل سطحی زبر ولی بدون پوسته است که مصارف صنعتی بسیاری دارد. هچنین محصول فرایند نورد گرم را پس از آنیل از میان غلتک‌های بسیار صیقلی نورد سرد عبور داده تا پوسته ریزی شود و به پرداحت 2B برسیم، که آن هم خیلی رایج است. به همین ترتیب با تکمیل فرایند نورد سرد با غلتک‌های صیقلی و خاص درجات مختلف پرداخت سطحی و کیفیت حاصل می‌شود.

برای آشنایی بیشتر با انواع پولیش و تعاریف استاندارد آن پیشنهاد می‌کنیم به مقاله “انواع پولیش استنلس استیل” رجوع کنید. در آن مطلب علاوه بر توضیح در خصوص انواع پولیش ورق استیل به جدول استانداردهای رایج در تعریف انواع پرداخت استیل نیز اشاره شده است. این جدول برای آشنایی با کیفیت انواع پولیش‌های استاندارد بسیار کاربردی است.

پولیش کردن فلزات چه تأثیری روی محصولات تولیدی نهایی دارد؟

پرسش اصلی آن است که واقعاً اهمیت پولیش فلزات چیست؟ اگر هنوز فکر می‌کنید که کیفیت سطح و درجه پرداخت سطح فلز هیچ ‌تأثیری غیر از زیبایی بر محصولات نهایی شما ندارد، باید بگوییم که کاملاً در اشتباه هستید. این ویژگی یکی از مهم‌ترین عواملی است که در تامین و تولید هر نوع محصول فلزی باید به آن دقت کنید. از تأثیرات پولیش و کیفیت سطح مناسب روی محصولات نهایی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پولیش فلز به نحو مناسب موجب افزایش جذابیت محصول نهایی می‌شود.
• پولیش مناسب باعث افزایش مقاومت فلز در برابر مواردی همچون خوردگی می‌شود.
• پرداخت‌کاری سطوح فلزی تأثیرات بسیار مهمی در عملکرد فیزیکی آنها دارد.
• پولیش‌های مختلف می‌توانند موجب کاهش یا افزایش هزینه‌های تولید و نگهداری شوند.
• در محصولات استنلس استیل که نیاز به پوشش و رنگ ندارند، کیفیت نهایی محصول با پرداخت آن تعریف می‌شود.

پولیش مناسب فلز امری بسیار دقیق است

لزوم یکنواختی سطح پولیش

وقتی مشتری فلزی با پولیش خاصی را سفارش می‌دهد، تولیدکننده موظف است که میزان پولیش مد نظر او را در تمامی سطوح محصول به صورت یکسان اجرا کند. در واقع، نباید سطح پولیش سری اول سفارشات با سری دوم سفارشات تفاوتی داشته باشد؛‌ زیرا این تفاوت منجر به عدم یکنواختی محصولات تولیدی می‌شود.

توانایی در تولید فلزات با پولیش یکسان یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های شرکت‌های معتبر به شمار می‌آید. به همین جهت استانداردهایی برای تعریف کیفیت پرداخت و پولیش فلز تعریف شده و معیارهایی مثل میزان زبری برای اندازه‌گیری این کیفیت مطرح می‌باشد.

زبری سطح چیست؟

زبری سطح یا Surface roughness ، معیاری برای اندازه‌گیری بافت سطح فلز است. این مشخصه معمولاً یک عامل کلیدی است که توسط سازندگان در هنگام عملیات پرداخت نهایی به‌دست می‌آید. زبری بر اساس یک محاسبه آماری از انحرافات سطح در مقیاس میکروسکوپی (قله‌ها و دره‌ها) از ارتفاع متوسط سطح به‌دست می‌آید. از نظر بصری، زبری میزان بازتاب سطح فلز را مشخص می‌کند، چه براق و چه کدر. ولی در خصوص ویژگی‌های فنی، زبری با مشخصات دیگری چون اصطکاک و نحوه تماس سطح با قطعه مجاور و یا سیال در تماس با فلز نقش ایفا می‌کند. زبری سطح را می‌تواند نقش مهمی در مرحله شکل‌دهی ورق فلزی در قالب داشته باشد. اگر ورق فلزی زبری مناسبی داشته باشد، به آن معنا است که در مرحله فرم‌دهی تماس مناسبی با روغن و سطح قالب داشته و به‌شکلی روان در قالب شکل می‌گیرد است. همین فاکتور تأثیر بسیار مهمی در زمینه ساخت یک محصول با سطح عالی خواهد داشت، و تفاوت بسیار زیادی ایجاد می‌کند. در زمینه تعیین زبری سطح پارامتر‌های زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرند که در بخش‌های بعد به آن‌ها می‌پردازیم.

پولیش بیشتر به معنای براق شدن سطح فلز است

پولیش یا پرداخت‌کاری فلز چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟

با یک جستجوی ساده در اینترنت می‌توانید انبوهی از مطالب مربوط به پولیش فلز را مشاهده کنید. این مطالب معمولاً به فرمول‌های بسیاری پیچیده‌ای اشاره دارند که ممکن است بحث اندازه‌گیری زبری را بیش از پیش دشوار کنند. از جمله مهم‌ترین فاکتورهای مورد استفاده در این زمینه شامل مواردی همچون Ra، Rq، Rsk، Rku Rp هستند. این موارد دربرگیرنده اطلاعاتی همچون میانگین حسابی، مقدار موثر یا جذر میانگین مربعات، چولگی یا خمیدگی (Skewness)، کشیدگی (kurtosis) و حداکثر ارتفاع پیک هستند. در این بخش سعی می‌کنیم به مهم‌ترین فاکتورهای موجود در این فرمول‌ها اشاره‌ای داشته باشیم.

زبری سطح یا Ra (Surface Roughness)

اگر یک فلز را زیر میکروسکوپ  مشاهده کنید، می‌بینید که سطح آن کاملاً هموار و مسطح نیست. در واقع، روی سطح آن قله‌ها و دره‌هایی وجود دارند که سطح را شبیه به یک رشته کوه با قله‌ها و دره‌های در ابعاد میکروسکوپی می‌‌کنند. زبری سطح یا Ra نشان‌دهنده میانگین تعداد قله‌ها و دره‌های روی سطح فلز است. این مقدار به طور معمول به وسیله واحد میکرو اینچ یا میکرومتر اندازه‌گیری می‌شود.

همان طور که می‌دانید، هر میکرو به معنای یک میلیونیم است؛ بنابراین می‌توان گفت که مقادیر مد نظر از آنچه که تصور می‌کنید، بسیار کوچک‌تر هستند. به عنوان مثال؛ دوازده میکرو اینچ پولیش فلز به معنای دوازده میلیونیوم یک اینچ است که عددی بسیار کوچک محسوب مي‌شود.

به همین دلیل، وقتی در مورد زبری صحبت می‎کنیم، باید مقادیر مشخص آن را به کار ببریم. بیان عباراتی کیفی مانند “من خواهان یک سطح صاف هستم” قابل قبول نیست و مقصود را به دقت بیان نمی‎کند. در این موارد، باید از اعداد و ارقام کمک گرفت و میزان صافی سطح را بصورت کمی بیان کرد. به عنوان مثال، “من سطحی با زبری 15 تا 30 میکرو اینچ می‌خواهم”.

پولیش کمتر سطح فلز را مات و کدر نشان می‌دهد

بیشترین ارتفاع پروفیل یا Ry

سلامت مقدمه‌ای برای نقص‌ به شمار می‌آید. عیب و نقص به معنای شرایطی است که نمی‌توان سلامت یک چیز را قبول کرد. حال سؤالی که به میان می‌آید، آن است که چطور می‌توان تشخیص داد سطح یک فلز دارای نقص است؟ در پاسخ باید بگوییم که با شناسایی میزان زبری سطح می‌توان این وضعیت را تشخیص داد. این همان چیزی است که آن را Ry می‌نامند و به عنوان حداکثر ارتفاع پروفیل تعریف می‌کنند.

در واقع، تفاوت بین بالاترین قله و پایین‌ترین دره روی سطح پروفیل همان Ry است. این مورد یکی از مهم‌ترین معیارها در زمینه پولیش فلز به شمار می‌آید؛ زیرا وضعیتی را به ما نشان می‌دهد که سطح فلز مذکور از میانگین زبری فاصله زیادی دارد. در بسیاری از موارد، سطح فلز به اندازه‌ای که نیاز داریم، صاف و یکدست نیست و در واقع، پر از خراش‌های مختلف است.

تعیین میزان و مقدار این خراش‌ها بدون داشتن ابزارهای دقیق اندازه‌گیری تقریباً غیر ممکن است. در واقع، هیچ کسی نمی‌توان میزان خراش روی سطوح فلزی را تنها با حس کردن سطح آن‌ تشخیص دهد. به همین دلیل، نیاز است که از ابزارهای ویژه‌ای جهت تعیین مقدار Ry استفاده کرد. استفاده از پروفایل سنجی به متخصصین اجازه می دهد تا با سنجه‌ای مشابه صحبت کنند. تعیین معیارهای پذیرش برای خراش‌ها و خط و خش‌ها بصورت کیفی بسیار دشوار و غیر دقیق است. در صنعت خراش به میزان بیشتر از Ry 100 میکرو اینچ را وضعیتی نامطلوب تعریف می‌کند.

میانگین ناهمواری‌ها یا Rz

گفتیم که Ry به معنای فاصله بین بلندترین و عمیق‎ترین نقطه موجود روی سطح یک فلز است. برای تعریف Rz باید گفت که این مقدار دقیقاً به معنای متوسط فاصله بین قله‌ها و دره‌های در یک نمونه است. در واقع، Rz را به صورت مجموع میانگین پنج مورد از بلندترین قله‌ها و پنج مورد از عمیق‎ترین دره‌ها بیان می‌کنند و گاهی اوقات به این معیار، میانگین ناهمواری‌ها نیز می‌گویند.

به علت شباهت کلی معیار Rz با معیارهای Ry و Ra، ممکن است هنگام اندازه‌گیری پولیش فلزات دچار مشکل شوید. Rz در مقایسه با Ry نسبت به ناهمواری حساسیت کمتری دارد. این به آن معنی است که اگر یک خراش بزرگ و چند خراش کوچک‌تر وجود داشته باشند، به دلیل آن‌ که  میانگین خراش بزرگ‌تر با خراش‌های کوچک‌تر  گرفته می‎شود، شدت و مقدار خراش‌ بزرگ‌تر کاهش پیدا می‌کند. این در حالی است که Rz در مقایسه با Ra نسبت به زبری کلی حساس‌تر است. Ra میانگین کل فاصله اندازه‌گیری شده است، اما Rz تنها میانگین پنج قله بزرگ و پنج دره بزرگ را نشان می‎دهد.

پولیش کردن فلز باید توسط دستگاه‌های ویژه انجام گیرد

چرا کار با تامین کننده‌ای که مهارت پولیش دارد، اهمیت دارد؟

این سؤال بسیاری از افرادی است که به دنبال پولیش فلزات و محصولاتی با پرداخت سطحی خاص هستند. در پاسخ باید بگوییم که همکاری با تامین‌کننده‌ای که مهارت پولیش دارد، به شما کمک می‌کند تا زبری مناسب سطح مورد نظر را شناسایی کنید و همین امر به معنای دستیابی به کیفیت سطحی است که می‌خواهید. به طور مثال، اگر نیاز شما یک پرداخت سفارشی فلز باشد، با همکاری متخصصان این امکان وجود دارد که یک پرداخت خاص را به صورت مکانیکی روی فلز اعمال یا به محصولی با کیفیت خاص دست پیدا کنید.

تولیدکنندگان حرفه‌ای ورق استیل می‌دانند که کنترل دمای مناسب ورق موجب ایجاد خواص مکانیکی یکسان و همچنین ایجاد یک ساختار دانه‌ای مناسب در کل یک کویل یا رول ورق می‌شود. اگر دانه‌بندی بیش از حد بزرگ باشند، پوشش سطحی کل فلز نامطلوب خواهد شد. همین امر نشان‌دهنده آن است که کوچک‌ترین عدم یکنواختی می‌تواند به نتایجی نامناسب منجر شود. پس اگر به دنبال کیفیتی خاص هستید باید از تامین کنندگان معتبر تامینش کنید.

افرادی که مهارت خاصی در این زمینه دارند، به شما کمک می‌کنند که حتی در شرایطی که دسترسی به یک سطح پولیش فلزات دشوار است، نیز به هدف خود برسید. ایجاد پرداخت‌های فلزی با درجات مختلف از جمله مواردی است که تنها به کمک تجهیزات مناسب و افراد ماهر به دست می‌آید. سال‌ها تجربه و تجهیزات مدرن به این افراد ماهر کمک می‌کنند تا کلیه نیازهای شما را به عنوان یک مشتری حتی در زمینه تولید اتصالات و نرده استیل نیز برطرف کنند.

پولیش بهتر به معنای محصول نهایی با کیفیت‌تر است

سخن پایانی

پولیش کردن صحیح فلزات امری پیچیده و گاهی بسیار دشوار است و در این بین، یکنواختی سطوح فلزاتی که به مشتریان عرضه می‌شوند، اهمیت بسیار بالایی دارد. بنابراین، شرکت‌های تولیدی باید تمام تلاش خود را در زمینه تولید محصولاتی با سطح پولیش یکسان به کار بگیرند.

اگر پولیش فلزات به نحو احسن انجام شود، می‌توان از کیفیت نهایی محصولات نیز مطمئن بود. همان ‌طور که گفته شد، در زمینه اندازه‌گیری سطح پولیش فاکتورهای مختلفی همچون Ra، Rz و Ry وجود دارند که هر کدام از آنها دارای تعریف مختص به خود هستند. درک مفهوم این معیارها به شما کمک می‌‌کند که در هنگام تولید و سفارش محصول گزینه‌های بهتری را انتخاب کنید.

استیل رخ با چندین سال تجربه در ارائه خدمات استنلس استیل و با داشتن تیمی مجرب با تجهیزاتی مناسب آمادگی دارد شما را در این زمینه یاری دهد. انجام خدمات پرداخت و پولیش استیل در کنار سایر خدمات و همچنین تامین مواد خام استنلس استیل شما را در رسیدن به محصول مورد نظرتا نزدیک‌تر خواهد کرد. برای آشنایی بیشتر با استیل رخ، پیشنهاد میکنیم از وب‌سایت ما بازدید کنید و در صورت نیاز با کارشناسان ما در تماس باشید.