استیل سری 300 و 400 در بین انواع فولادهای ضد زنگ از جمله پرطرفدارترین و معروفترین گریدها هستند. شاید انتخاب آگاهانه یکی از این دو سری گرید استیل چالش بسیار مهمی باشد. برای انتخاب درست متناسب با کاربری خاص باید ویژگیهای این دو گرید را به خوبی بشناسید و براساس آن یک انتخاب درست داشته باشید.
برای درک بهتر تفاوت ورق استیل سری 300 و 400 باید با ویژگیهای هرکدام به صورت جداگانه آشنا شد. پس اول به بررسی ویژگیهای استیل سری 300 میپردازیم.
استیل سری 300
سری 300 فولاد زنگ نزن به فولادهای ضد زنگ آستنیتی معروف هستند. در ساختار این فولادها، فاز استنیت به عنوان فاز زمینه و پایهای وجود دارد و این سری حاوی مقادیر بالای کروم و نیکل هستند. مقادیر بالای نیکل و کروم مقاومت به انواع خوردگی آلیاژ را افزایش میدهد و همچنین در دمای بالا نیز در محیطهای خورنده مقاومت را بالا میبرد. از آلیاژهای پر کاربرد گرید 300 میتوان به استیل 304، 309 و استنلس استیل 316 اشاره کرد.
این آلیاژها به دلیل هزینه کم و سهولت ساختشان کاربرد بسیار گستردهای در صنعت دارند. به صورتی که این آلیاژها را در خانه و آشپزخانه، در صنایع ساخت و ساز و در بسیاری از سازهها استفاده میکنند. با وجود ویژگیهای ذکر شده استیل سری 300 ممکن است برای مواردی که نیاز به سختی بالا دارند یا در محیطهایی با سایش زیاد همراه هستند، مورد مناسبی نباشند و در آن شرایط بهتر است از استیل سری 400 استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: خواص و کاربردهای استنلس استیل 309
استیل سری 400
این سری از فولادهای زنگ نزن حاوی مقادیر بیشتر کربن در ساختار خود میباشد. مقادیر بیشتر کربن باعث بیشتر شدن میزان سختی پذیری آلیاژ میشود. فولادهایی با مقادیر بیشتر کربن عموماً دارای ساختار مارتنزیتی هستند. مارتنزیت سختی بسیار بالاتری به نسبت آستنیت دارد از این رو این دسته از آلیاژها دارای سختی بیشتر نسبت به استیل سری 300 هستند. سختتر شدن استیل سری 400 نسبت به 300 باعث گسترش کاربرد آن در محیطهایی با نیاز به سختی بیشتر میشود. همچنین باقی زمینه آلیاژ به صورت فریتی است که فریت قابلیت شکل پذیری بسیار مطلوبی دارد و این آلیاژها ترکیب مطلوبی از شکل پذیری و استحکام را دارند.
از طرفی میتوان از استیل سری 400 برای استفاده در محیطهایی با دمای بالا نیز استفاده کرد. مانند اجزای موتور جت یا دریچههای تحت فشار بالا. از آلیاژهای معرف و پرکاربرد این سری میتوان به استنلس استیل 430 و 410 اشاره کرد. تفاوت استیل گرید 400 نسبت به 300 در میزان عناصر آلیاژی آنها نیز میباشد. در مواردی استیل سری 400 به دلیل داشتن مقادیر بیشتری از عناصر آلیاژی قیمت بالاتری نسبت به استیل سری 300 دارد و برای کاربردهای خاص مناسبتر میباشد. ولی در کل آلیاژهای سری 400 به دلیل کاهش مقادیر عنصر نیکل قیمت پایینتری دارند که نمونه بسیار پُرکاربرد آن آلیاژ بگیر 430 است با قیمت بسیار کمتر از استنلس استیل 304.
مقاومت به خوردگی در استیل سری 300 بیشتر است
مقایسه استیل سری 300 و 400
حال که با خواص هرکدارم از گرید های آشنا شدیم، به مقایسه استیل سری 300 و 400 بپردازیم. همانطور که اشاره شد، فولادهای سری 300 از نوع فولادهای زنگ نزن آستنیتی هستند که حاوی کروم و نیکل میباشند، درحالی که فولادهای سری 400 از نوع فریتی کرومی و مارتنزیتی هستند. در هر کدام از سریهای 300 و 400 با کم و زیاد شدن میزان عناصر آلیاژی، میتوانند خواص متفاوتی از خود نشان دهند.
در ادامه به طور مختصر درباره هرکدام از ویژگیهای این دو سری توضیح میدهیم:
مقاومت به خوردگی
یکی از تفاوتهای فولاد ضد زنگ سری 300 و 400 مقاومت به انواع خوردگی آنها است. با دانستن میزان مقاومت به خوردگی هرکدام میتوانیم درک بهتری از شرایط کاری آنها داشته باشیم. استیل سری 300 به دلیل دارا بودن مقادیر بیشتری از کروم مقاومت به خوردگی بهتری نسبت به گرید 400 دارد. علت آن هم تشکیل لایه نازکی از اکسید کروم بر روی سطح فولاد است که در برابر خوردگی مقاومت میکند. به این دلیل در محیطهایی که با مواد خورنده در ارتباط هستند میتوان گفت که فولاد ضد زنگ سری 300 گزینه مناسبتری است.
استحکام
مورد دیگری از تفاوتهای فولادهای ضد زنگ سری 300 و 400 که میتوان به آن اشاره کرد، میزان استحکام آن است. استیل سری 400 به دلیل برخوردار بودن از مقادیر بیشتر کربن، سختی پذیری بیشتری دارند. وجود کربن در ساختار آهن سبب به وجود آمدن فازهایی با استحکام بیشتر میشود. از مستحکمترین فازها میتوان به مارتنزیت اشاره کرد که در ساختار استیل سری 400 مشاهده میشود.
مقاومت حرارتی
تفاوت مهم استیل سری 300 و 400 مقاومت حرارتی آنهاست. فولادهای ضد زنگ سری 300 نسبت به سری 400 مقاومت بهتری در دماهای بالاتر دارد. علت بهتر بودن مقاومت سری 300 نسبت به دما درصد بیشتر کروم در آن است که به دلیل تشکیل اکسید سطحی مقاومت بهتری را در دماهای بالا ارائه میدهد. به همین دلیل در دیواره کورههای صنعتی از ورق استیل سری 300 خصوصاً انواع نسوز مانند استیل 310 ، 309 و 314 استفاده میشود.
استیل سری 400 سختی پذیری بیشتری دارند
قابلیت جوشکاری
قابلیت جوشکاری نیز از تفاوتهای استنلس استیل سری 300 و 400 است. فولادهای زنگ نزن آستنیتی یا همان سری 300 قابلیت جوشکاری بهتری دارند. علت جوش پذیری بهتر سری 300 کمتر بودن کربن در ساختار آنها نسبت به سری 400 است. کمتر بودن کربن باعث کمتر شدن احتمال رسوب کاربید در حین جوشکاری میشود. ازین رو جوشکاری در آلیاژهای سری 300 راحتتر است و استحکام بهتری نسبت به سری 400 دارند. به همین دلیل در ساخت مخازن که نیاز به انواع جوشکاری دارند از ورق استیل سری 300 بیشتر استفاده می شود.
قیمت
تفاوت قیمت استیل سری 300 و 400 عامل تعیین کنندهای است. فولادهای زنگ نزن سری 300 به دلیل وجود مقادیر بالایی از نیکل و کروم در ساختار خود قیمت بالاتری نسبت به فولادهاب زنگ نزن سری 400 دارند. نیکل و کروم در فولادسازی عناصر آلیاژی گرانی هستند و به طبع فولادهایی با مقادیر بالا از این دو نیز قیمت بالاتری دارند.
سخن آخر
تفاوتهای استیل سری 300 و 400 را نام بردیم و راجع به هر کدام توضیح مختصری دادیم. انتخاب آگاهانه بین این دو دسته از آلیاژ نیاز به دانستن قابلیتهای هرکدام و در درجه دوم شناخت شرایط کاری هرکدام دارد. به این صورت که اگر به مقاومت بالا در برابر خوردگی نیاز است بهتر از استیل سری 300 استفاده کنید و اگر نیاز به استحکام و مقاومت در برابر سایش داردید بهتر است از استیل سری 400 استفاده کنید.
مهندسین ما در مجموعه استیل رخ با درنظر گرفتن شرایط کاری شما میتوانند در خصوص انتخاب درست و آگاهانه اقلام استیل به شما کمک کنند تا بهترین تصمیم را بگیرید. استیل رخ با سالها حضور فعال در بازار تخصصی استنلس استیل آمادگی دارد تا شما را در تامین انواع مواد اولیه استنلس استیل با آلیاژهای استیل یاری نماید. برای خرید ورق استیل، خرید لوله استیل و خرید پروفیل استیل توخالی و توپر استیل با کارشناسان استیل رخ در تماس باشید و از وبسایت تخصصی ما بازدید بفرمایید.