مقالات, مقالات استنلس استیل
فلنج عینکی چیست؟
فروردین
انتخاب فلنج مناسب برای شبکه لوله‌کشی می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر عملکرد کلی، نگهداری و طول عمر آن داشته باشد. فلنج عینکی یکی از فلنج‌هایی است که با عملکردی چندمنظوره با مزایای فراوان، در صنعت کاربردهای خاصی دارد. در این مقاله از استیل رخ، علاوه بر بررسی مشخصات فنی فلنج عینکی یا Spectacle Blind، کاربردها و مزایای آن را نیز بررسی می‌کنیم.
فلنج عینکی چیست؟
فلنج عینکی یا فلنج اسپکتیکال بلایند (Spectacle Blind Flange) در سیستم‌های لوله‌کشی برای آب‌بندی و پشتیبانی از خط لوله به‌کار می‌رود و معمولا بین دو قطعه قرار می‌گیرد. این فلنج از دو بخش تشکیل شده که شامل دو دیسک دایره‌ای متصل به یکدیگر است و می‌توان آن‌ها را از هم جدا یا با پیچ به یکدیگر متصل نمود. بخش بدنه فلنج نیز دارای حلقه‌ای است که درون دهانه قطعه قرار می‌گیرد تا اتصال میان دو صفحه فلنج را کامل کند.
فلنج عینکی برای استفاده در مناطق خطرناک که احتمال انفجار وجود دارد طراحی شده است، به‌طوری که در صورت ایجاد فشار اضافی، امکان مهار آن در داخل سیستم لوله‌کشی به‌صورت سریع و ایمن فراهم باشد. همچنین این نوع فلنج برای کاربردهای با فشار متوسط مانند خطوط بخار، کارخانه‌های شیمیایی، لوله‌هایی با سیالات دارای دما یا فشار بالا و… نیز استفاده می‌شود.
آشنایی با فلنج اسپکتیکال
فلنج عینکی که معمولا با نام‌های اسپکتیکال (Spectacle Blind Flange) و دابل بلایند (Double blind) نیز شناخته میشوند، از ترکیب دو دیسک فلزی تشکیل شده‌اند. این دیسک‌ها به گونه‌ای به هم متصل شده‌اند که شکل عدد ۸ انگلیسی هستند و معمولا یک شیار یا کانال در قسمت میانی آن‌ها وجود دارد. یکی از دیسک‌ها توپر است و برای مسدود کردن جریان به‌کار می‌رود، در حالی که دیسک دیگر اجازه عبور جریان از طریق لوله را می‌دهد. فلنج عینکی از آلیاژهای مختلفی ساخته می‌شود، از جمله فولاد کربنی، استنلس استیل و آلیاژهای فلزی دیگر. ضخامت دیسک، قطر آن، و نوع فلز مورد استفاده بسته به اندازه لوله، فشار، دما و خواص سیال تعیین می‌شود.
کاربرد فلنج عینکی
فلنج عینکی برای کاربردهای گوناگون در صنایع و محیط‌های مختلف مناسب است. صنایعی مانند نفت و گاز، صنایع شیمیایی و پتروشیمی به‌طور معمول از این نوع فلنج برای ایزوله‌کردن خطوط لوله در زمان تعمیر و نگهداری، تست، نصب و تعمیرات استفاده می‌کنند. انواع فلنج اسپکتیکال با ایجاد یک مانع فیزیکی، به افزایش ایمنی کمک کرده و از آلودگی و نشت سیالات در هنگام توقف یا شرایط اضطراری جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، از این فلنج‌ها در کارخانه‌های تصفیه آب، نیروگاه‌ها و سیستم‌های آب‌شیرین‌کن نیز استفاده می‌شود.
استاندارد فلنج کور عینکی
مانند تمام قطعاتی که در صنعت استفاده میشوند، استانداردهایی نیز برای فلنج عینکی تعریف شده‌است که در آن‌ها مشخصات و ویژگی‌های آن بیان شده‌است. پرکاربردترین آن‌ها استاندارد ASME B16.48 است که تمامی مشخصات ابعادی از جمله، فاصله مرکز تا مرکز، ضخامت پل، قطر پیچ پل، عرض یا پهنا پل و … را برای سایزها و کلاس‌های مختلف، مشخص کرده است. سایزینگ این فلنج‌ها نیز مانند سایزینگ لوله (پایپ) به صورت اسمی است و قطر داخلی و خارجی باید مطابق جداول ارائه شده در استاندارد ASME B16.48 مشخص شوند.
مزایای فلنج فلنج عینکی
یکی از مزایای اصلی فلنج عینکی، چندمنظوره بودن و انعطاف‌پذیری بالای آن است. اپراتورها می‌توانند این فلنج‌ها را به‌راحتی نصب یا جدا کنند. انواع فلنج اسپکتیکال برای کاربردهایی با فشار و دمای بالا بسیار مناسب هستند و راه حلی مطمئن و مقرون‌به‌صرفه ارائه می‌دهند. استفاده از این نوع فلنج نیاز به شیرهای قطع جداگانه ندارد و در نتیجه موجب کاهش هزینه‌های نصب و فضای مورد نیاز می‌شود. طراحی آن نیز امکان نگهداری سریع و آسان در خط لوله را فراهم می‌کند که باعث کاهش زمان خاموشی سیستم و هزینه‌های ناشی از آن می‌گردد.
نصب و نگهداری فلنج عینکی
- نصب انواع فلنج اسپکتیکال باید توسط نیروهای متخصص و دارای مهارت و دانش فنی کافی انجام شود. مراحل نصب شامل باز کردن پیچ و مهره‌هایی که دو فلنج را به هم متصل کرده‌اند.
- نصب گسکت (واشر آب‌بندی).
- قرار دادن فلنج اسپکتیکال در موقعیت مناسب.
- و در نهایت سفت‌کردن مجدد پیچ و مهره‌ها به‌صورت ایمن است.
این فرآیند باید مطابق با دستورالعمل‌ها و استانداردهای ایمنی انجام شود تا از بروز حادثه یا آسیب به سیستم جلوگیری شود. نگهداری این فلنج‌ها نیز شامل بازرسی، تمیزکاری و تعویض قطعات آسیب‌دیده مانند گسکت‌ها است. انجام بازرسی‌ها و نگهداری منظم از فلنج عینکی به کاهش خرابی‌های ناگهانی کمک کرده و از هزینه‌های اضافی و مشکلات ایمنی جلوگیری می‌کند.
انتخاب فلنج عینکی مناسب
برای انتخاب فلنج اسپکتیکال مناسب، باید ویژگی‌ها و مشخصات سیستم لوله‌کشی در نظر گرفته شود. برای عملکرد بهینه، باید فلنجی انتخاب شود که با سایز، فشار و دمای کاری سیستم هم‌خوانی داشته باشد. همچنین توجه به جنس فلنج و سازگاری آن با نوع سیال عبوری از خط لوله بسیار مهم است. انتخاب بهینه متریال باعث دوام بیشتر، مقاومت بالاتر در برابر خوردگی و عملکرد مطمئن‌تر سیستم می‌شود. فلنج‌های ساخته‌شده از استنلس استیل یا آلیاژهای مقاوم دربرابر خوردگی انتخاب‌های بسیار خوبی هستند.
از آنجا که این فلنج‌ها به طور مستقیم با سیالات در ارتباط هستند، جنس آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. آلیاژهای استنلس استیل می‌توانند به عنوان متریالی مناسب در ساخت این نوع فلنج به شما می‌روند. گریدهایی مانند استیل 304 و استیل 316 در محیط‌های خورنده عملکرد خوبی از خود نشان می‌دهند. در صنایع نفت و گاز، که لوله‌ها و فلنج‌ها ممکن است با مواد خورنده دردماهای بالا در ارتباط باشند آلیاژهای استنلس استیل گزینه‌های ایده آلی هستند.
سخن آخر
فلنج‌های عینکی راهکاری چندمنظوره، ایمن و مطمئن برای ایزوله‌کردن خطوط لوله در زمان تعمیرات و نگهداری محسوب میشوند. آشنایی با ویژگی‌ها، کاربردها، مزایا، نحوه نصب و نگهداری، و اصول انتخاب صحیح این فلنج‌ها، نقش مهمی در انتخاب و بهره‌برداری درست از آن‌ها دارد. مشورت با یک متخصص سیستم‌های لوله‌کشی می‌تواند به شما در انتخاب مشخصات مناسب و روش نصب صحیح کمک کند تا بهترین عملکرد از انواع فلنج اسپکتیکال حاصل شود. با نصب صحیح، نگهداری منظم و مراقبت اصولی، این فلنج می‌تواند سال‌ها خدمات بدون مشکل برای سیستم لوله‌کشی شما فراهم کند.
