سایبرتراک، خودروی آینده با بدنه‌ای از استنلس استیل

مدیر عامل شرکت تسلا ایلان ماسک، روز یکشنبه 12 آذر ماه در شهر آستین (ایالت تگزاس آمریکا) به روی صحنه رفت تا جزئیات بیشتری را در مورد پیکاپ برقی سایبرتراک (Cybertruck) ارائه نماید. ایلان ماسک در آغاز سخنرانی خود گفت “آنچه اینجا داریم یک وانت یا پیکاپ است که از سایر وانت‌ها بهتر است، اما در عین حال یک خودروی اسپرت هم هست که از سایر خودروهای اسپرت بهتر است!”

به گفته وی سایبرتراک در برابر پرتاب سنگ و حتی شلیک گلوله 9 میلیمتری مقاوم است و قابلیت یدک کشیدن 5 تن را دارد. این پیکاپ برقی طی 2.6 ثانیه از سرعت سفر تا 100 کیلومتر برساعت می‌رسد و دارای یک جای خواب 180 سانتیمتری است. طبق اطلاعات وبسایت این شرکت، مدل پایه سایبرتراک (دیفرانسیل عقب) 60,990 دلار ، مدل دو دیفرانسیل 79,900 دلار، و مدل پریمیوم آن که سایبربیست (Cyberbeast) نام دارد با قیمت 99,900 دلار عرضه خواهد شد. تحویل مدل دو دیفرانسیل قرار است در سال 2024 صورت گیرد در حالیکه مدل پایه سایبرتراک در سال 2025 به بازار عرضه خواهد شد. سهام تسلا تحت تأثیر این رویداد با بیش از 6% رشد به 238.83 دلار افزایش یافت.

این رویداد در سایه اظهارات روز قبل ایلان ماسک در اجلاس DealBook نیویورک صورت می‌گیرد که طی آن خطاب به کمپانی‌های عظیم (نظیر دیزنی، کامکست، فورد، فایزر، آدیداس، …) که بعلت اصرار ایلان ماسک به حفظ آزادی بیان در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) تهدید به توقف تبلیغات در این شبکه کرده بودند گفت “بروید به جهنم” !

جسارت ایلان ماسک و انحراف وی از اصول حاکم بر دنیای صنعت و تجارت ویژگی بارز این شخصیت تأثیر گذار است که نشانه‌های آن در نوآوری‌های متعدد در سایبرتراک مشهود است. یکی از بارزترین این نوآوری‌ها استفاده از استنلس استیل در بدنه این خودرو می باشد که در ادامه بیشتر به آن می پردازیم.

 

استنلس استیل، متریال آینده

یکی از بارزترین وجوه تمایز سایبرتراک، برخورداری این خودرو از یک اسکلت یا استراکچر بیرونی (exoskeleton) ساخته شده از استنلس استیل فوق سخت است که نهایت دوام و ایمنی سرنشینان را محقق می‌کند. تا قبل از ابتکار شرکت فورد در استفاده از آلومینیوم برای بدنه خودروهای سری F ، هیچ خودروسازی با تغییر استراتژی در مواد اولیه خود چنین سر و صدایی به پا نکرده بود.

اما این ابتکار جسورانه چالش‌هایی را به دنبال خواهد داشت. ایلان ماسک با پیامی در شبکه اجتماعی ایکس با این جمله به این چالش‌ها اذعان کرد : ” طراحی سایبرتراک کار دشواری است، و ساختن آن دشوارتر!” . همچنین در یک ایمیل سازمانی از ایلان ماسک به تیم تسلا که در ماه آگوست منتشر شد به چالش‌های مربوط به استفاده از استنلس استیل در بدنه اشاره کرد. در این ایمیل، ماسک خواسته بود که برای حفظ کیفیت ساخت به پولیش و پرداخت نهایی در سطوح و درزهای اتصال توجه ویژه‌ای داشته باشند. او تأکید کرد که ضریب خطا برای قطعات بدنه باید به کمتر ازمقادیر رایج صنعت خودرو برسد.

تسلا برای ساخت بدنه سایبرتراک، یک آلیاژ جدید و اختصاصی از استنلس استیل را به کمک فولادساز فنلاندی، اتوکومپو خلق کرده است که ” استنلس استیل نورد سرد و فوق سخت 30X ” یا Ultra-hard 30X Cold-rolled Stainless Steel نامیده می‌شود. به گفته ایلان ماسک این آلیاژ اختصاصی استنلس استیل همان آلیاژی است که در ساخت پوسته فضاپیمای SpaceX نیز استفاده شده است.

ضخامت ورق‌های استنلس استیل بکار رفته در بدنه 3 میلیمتر می‌باشد، این در حالیست که عموماً برای ساخت پنل‌ها از ورق فولادی با ضخامت 0.7 تا 1 میلیمتر استفاده می‌شود. این ورق‌های بسیار ضخیم که بشکل ویژه‌ای استحکام بالایی دارند کار تولید و شکل دهی را دشوار می‌سازند و مسلماً تسلا لازم است تا روش‌ها و ابزار جدیدی را برای تولید بدنه سایبرتراک ایجاد نماید که با سایر روش‌ها و قالب‌های مرسوم متفاوت است.

به گفته ایلان ماسک، بدنه یک استراکچر یا اسکلت بیرونی است (exoskeleton)، بدین معنا که پنل‌ها به یکدیگر جوش می‌خورند تا ساختار تراک را شکل دهند. این روش با روش های معمول که اجزای بدنه روی استراکچر اصلی سوار شده و به یکدیگر جوش یا پیچ و مهره می‌شوند متفاوت است. این نوع سازه و بدنه، طراحی کاملاً متفاوت است که توسط هیچ خودروساز مطرح دیگری تا کنون انجام نشده است.

تسلا بدنه سایبرتراک را از چه آلیاژی می‌سازد؟

نامگذاری (ultra-hard 30X cold-rolled stainless-steel) برای ورق‌های 3 میلیمتری ضد خوردگی بدنه سایبرتراک، گویای آن است که آلیاژ بکار رفته از استنلس استیل سری 300 ساخته شده است. آلیاژهای پرکاربرد سری 300 قبلا به صورت محدود در ساخت بدنه اتوموبیل بکار رفته است. بعنوان مثال در دهه 60 میلادی فورد برای نسخه‌های محدودی از مدل‌های لینکولن (Lincoln) و تاندربرد (Thunderbird) از آلیاژ 302 استفاده کرده بود. اما امروزه اساساً استفاده از استنلس استیل در خودروسازی به سیستم‌های اگزوز خودرو‌ها و قطعات کمی محدود می‌شود.

به گفته دکتر دیوید متلاک (Dr. David Matlock) در مرکز تحقیقات پیشرفته فرآوری فولاد کلرادوی آمریکا، با توجه به اطلاعات منتشر شده از شرکت تسلا، آلیاژ مذکور به احتمال زیاد نمونه‌ای اصلاح شده از آلیاژ سبک آستنیتی 301 می باشد. وقتی این آلیاژ سردکاری می‌شود، ساختار ریزدانه‌ای آن دچار تغییر شده که شامل ساختار آستنیتی و مارتنزیتی است و فلزی سخت و مقاوم را می‌سازد. دکتر متلاک افزود، هر چه بیشتر آلیاژهای استنیتی استنلس استیل سری 300 را تحت عملیاتی نظیر نورد سرد قرار دهید بیشتر به ساختار مارتنزیتی تبدیل می‌شوند که به شکل چشمگیری منجر به افزایش استحکام می گردد.

گزارش‌ها حاکی از آن است که شرکت تسلا برای تأمین استنلس استیل بدنه سایبرتراک، با شرکت فنلاندی اتوکومپو (Outokumpu) همکاری خواهد داشت. گفته می‌شود قرار است که این شرکت فنلاندی آلیاژ اختصاصی تسلا را در کارخانه خود در شهر کالورت آلاباما در آمریکا تولید کند و به کارخانه تولیدی سایبرتراک در تگزاس (Gigafactory) ارسال نماید. اتوکومپو که دفتر مرکزی آن در هلسینکی فنلاند واقع است بزرگترین تولیدکننده فولاد ضد زنگ در اروپا می باشد و محصولاتش در ساخت پل‌ها و راه آهن تا ماشین لباسشویی، یخچال و اگزوز خودروها استفاده می شود. در مورد همکاری در تأمین استیل برای ساخت سایبرتراک، هنوز شرکت تسلا و اتوکومپو اظهار نظری نکرده‌اند.

 

 

بهرحال با وجود آنکه آلیاژ اختصاصی استنلس استیل 30X ، سایبرتراک را به ویژگی‌های منحصر به فرد نظیر مقاومت به نیش و قری بدنه (dent resistance) همراه می‌کند، اما خصوصیات متریال و طراحی بدنه مشکلات خاص خود را بهمراه دارد. استحکام و دوام این متریال که از نورد سرد استنلس استیل حاصل می‌شود انعطاف پذیری را دچار چالش می‌سازد و شکل پذیری متریال را به کاهش می‌دهد. همین خصوصیت ظاهر تخت، خطوط صاف را به بدنه سایبرتراک تحمیل کرده است.

در صورت تمایل برای آشنایی بیشتر با انواع کاربرد استیل در خودروسازی ، مطلب آن را در وبلاگ مطالعه کنید.

ایلان ماسک، مچکریم!

ما در استیل رخ بعنوان طرفداران توسعه کاربرد استنلس استیل در آینده حمل و نقل، از جسارت و نوآوری اشخاصی نظیر ایلان ماسک استقبال می‌کنیم. بابت اینکه تسلا با تولید انبوه سایبرتراک به برتری‌های استنلس استیل در استحکام، دوام، ایمنی، جذابیت ظاهری و خلاقیت، تجسم می‌بخشد و الهام بخش تحولات مشابه در آینده صنعت خودرو و سایر صنایع است سپاسگزاریم.

 

منابع :

https://www.sae.org/news/2020/06/tesla-cybertruck-stainless-steel

https://insideevs.com/news/691317/tesla-cybertruck-stainless-steel-be-supplied-by-finnish-company/