انواع گواهی برای محصولات فلزی / گواهی و سرتیفیکیت بر اساس EN 10204

شرکت‌ها‌ و کارخانه‌های تولید کننده در سراسر جهان، به دنبال عرضه محصولات به بازارهای سرتاسر دنیا هستند. با توجه به الزامات تبیین شده در هر بازار، رعایت استانداردها و مشخصات فنی مواد اولیه نقش کلیدی در تضمین کیفیت و ایمنی در محصولات نهایی را ایفا می‌کند. این استانداردها به تولیدکنندگان کمک می‌کند تا ویژگی‌ها و مشخصات فنی محصولات خود را مطابق با یک مرجع رسمی فراهم کنند. از طرفی خریدار نیز به اعتبار استاندارد مدارک بازرسی محصولات فلزی با خیالی آسوده‌تر مواد اولیه مورد نیاز خود را از تامین کنندگان خریداری می‌کند.

این که چه سرتیفیکیت و مدارک فنی از تامین کننده دریافت می‌کنیم، خود جای بحث دارد. برای روشن شدن این موضوع، استاندارد EN 10204 تدوین شده است. این استاندارد که در حوزه مواد اولیه فلزی است، انواع سرتیفیکیت یا گواهی‌نامه‌های کیفی را تشریح و تعریف می‌کند. در این مطلب از استیل رخ قصد داریم که به بررسی جزئیات و اهمیت این استاندارد و انواع مدارک بازرسی محصولات فلزی بپردازیم.

استاندارد چیست؟

استاندارد به الزامات، روش‌ها و مشخصاتی گفته می‌شود که می‌توان با رعایت آن‌ها کیفیت، ایمنی و عملکرد محصولات تولیدی را در سطحی تعریف شده تضمین کرد. در زمینه مواد اولیه فلزی نیز، استاندارد مدارک بازرسی محصولات فلزی یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین مواردی است که رعایت الزامات آن ضروری است. گواهی‌ها و سرتیفیکیت‌ها، از جمله مستنداتی هستند که برمبنای استانداردی مشخص صادر شده و متضمن کیفیت محصولات هستند.

ولی سوال اساسی، در مورد مرجع صادر کننده و سطح اعتبار گواهی‌نامه‌های صادره است. استاندارد EN 10204 این موضوع را شفاف و اطلاعات دقیقی را درباره طبقه بندی و اعتبار انواع گزارشات و گواهی‌ کیفی ارائه می‌دهد. این استاندارد مرجعی است که به مشتریان و مصرف‌کنندگان اطمینان می‌دهد گواهی صادر شده بر چه مبنایی و مطابق با کدام استاندارد بین‌المللی تهیه شده است. راهنمای جامع استاندارد محصولات استیل را در همین راستا مطالعه کنید.

سرتیفیکیت و مدارک فنی محصولات فلزی چیست؟

همانطور که اشاره شد، استاندارد EN 10204 برای بخش متالورژی و استاندارد مدارک بازرسی محصولات فلزی تبیین شده‌است. استاندارد BS EN 10204:2004 یک استاندارد اروپایی / بریتانیایی است که جایگزین نسخه EN 10204:1991 شده است و انواع مختلف گواهی‌های بازرسی را تعریف می‌کند. این گواهی‌ها مطابق با الزاماتی است که برای محصولات فلزی در استانداردهای مختلف تعریف شده و هنگام تحویل به خریدار اطمینان می‌دهد تا چه حد انطباق با الزامات استاندارد وجود دارد. انواع ورق‌ها، میلگردها، لوله‌ها، قطعات فورج، ریختگی و … همگی شامل این موارد می‌شوند.

در استاندارد EN 10204 انواع گواهی کیفی، در 4 سطح تعریف شده‌اند، که این 4 سطح بر اساس مرجع صادر کننده گواهی دو دسته تقسیم بندی می‌شوند:

• گواهی صادره از طرف تولید کننده: در این دسته تولید کننده طبق سفارش مشتری و یا بصورت عمومی آزمون‌هایی را انجام داده و طی مدرک صادر شده انطباق محصول با نیاز مشتری یا الزامات فنی را تایید می‌کند
• گواهی صادره از طرف مرجع ثالث مورد تایید: در این شرایط یک مرکز معتبر و دارای صلاحیت (شرکت بازرسی و آزمون)، مسئولیت بازرسی و تست را به عهده می‌گیرد و گواهی مستقل از تولید کننده صادر می‌نماید.

از طرف دیگر آزمون‌های مورد ارزیابی نیز به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• آزمون‌های غیر اختصاصی: تست‌های غیرتخصصی تست‌هایی هستند که در آن نمونه‌هایی به صورت تصادفی انتخاب می‌شوند و تست‌هایی روی آن‌ها صورت می‌گیرد. در این تست مشخص می‌شود که محصول تولید شده با سفارش خرید مطابقت دارد یا خیر. محصول مورد بررسی ممکن است در چندین بچ تولید شده باشد و تنها یک بچ از آن بازرسی ‌‌شود و ممکن است کالایی که برای مشتری ارسال می‌شود بازرسی نشده باشد.
• آزمون‌های اختصاصی یا تعریف شده: استاندارد مدارک محصولات فلزی در این دسته شامل تست‌های اختصاصی هستند. تست‌هایی مانند بررسی ترکیب شیمیایی، خواص فیزیکی و مکانیکی، آزمون‌های عملکردی، کنترل ابعادی و … که قبل از تحویل محصول به مشتری توسط تولید کننده انجام می‌شود. این تست‌ها نیز برای انطباق محصول سفارش شده و الزامات استانداردی است. مشخصات گواهینامه‌ها در این دسته در نوع 3.1 و 3.2 یافت می‌شوند.

استاندارد گواهی محصولات فلزی EN 10204  نوع 2.1

این نوع گواهی که توسط تولیدکننده صادر می‌شود، تایید می‌کند که مواد تولید شده یا کالای تحویلی با سفارش ثبت شده مطابقت دارند و ساده‌ترین نوع گواهی کیفی محصولات فلزی است. همچنین هرگونه تعهدی که سازنده یا فروشنده بدون هزینه اضافی ذکر کند را می‌توان در این دسته، طبقه بندی کرد. گواهی EN 10204; 2.1 امکان ردیابی کالا را ندارد و صرفا اعلام انطباق کلی بین محصول خریداری شده و محصول تحویل شده‌است. این نوع گواهی الزاماً بر اساس انجام تست و آزمون فنی توسط تولیدکننده یا تامین کننده صادر نمی‌شود.

استاندارد گواهی محصولات فلزی EN 10204  نوع 2.2

تفاوت این کد سرتیفیکیت و گواهی کیفی محصولات فلزی از نوع 2.1 در یک نکته مهم است، در این نوع گواهی نتیجه آزمایش‌های فنی انجام شده به گزارش پیوست می‌شود. می‌توان در این سرتیفیکیت نتایج بررسی ابعادی  یک بچ تولیدی (بصورت تصادفی) را نیز ارائه کرد. در این شرایط سازنده می‌تواند به صورت تصادفی نمونه‌ای از قطعات را بازرسی کند و موظف به تکرار آن برای همه قطعات نیست. این گواهی می‌تواند توسط تولیدکننده برای مشتری و یا فروشنده برای ارائه به شخص ثالث صادر شود. این گواهی نیز مانند نوع 2.1 قابلیت ردیابی کالا را ندارد و صرفاً یک اعلام انطباق کلی با مشخصات اعلام شده است.

 استاندارد گواهی محصولات فلزی EN 10204  نوع 3.1

گواهینامه محصولات فولادضدزنگ از نوع 3.1 تنها به درخواست تولید مننده و توسط واحد دارای صلاحیت و مستقل از بخش تولید سازنده صادر می‌شود. در این گواهی ضمانت می‌شود که محصولات تولیدی از نظر فنی الزامات و نیازهای اعلام شده را برآورده می‌کنند. در این گواهی نتایج آزمون‌های فنی درخواستی ارائه می‌شوند. فهرست فولاد ضد زنگ در استانداردهای اروپایی – EN 10088 را برای اطلاعات بیشتر می‌توانید بخوانید.

نوع آزمون و نحوه انجام آن از قبل در استاندارد و یا دستورالعمل توضیح داده شده است و گزارش حاصل را شخص حقوقی دارای صلاحیت مورد تایید و مستقل از بخش تولید امضا می‌کند و معمولا این امر توسط آزمایشگاه‌های کنترل کیفی دارای استاتدارد ایزو 17025 (ISO 17025:2017) صورت می‌گیرد. با این نوع گواهی، امکان ردیابی کالا فراهم می‌شود. استانداردهای مدیریت کیفیت ISO را در این مقاله بخوانید.

استاندارد گواهی محصولات فلزی EN 10204  نوع 3.2

این نوع گواهی بازرسی محصولات فلزی شباهت بسیار زیادی به نوع 3.1 دارد با این تفاوت که این گواهی علاوه بر تایید از طرف تولید کننده، به امضای دوم توسط یک شرکت بازرسی که از سوی مشتری انتخاب می‌شود نیز نیاز دارد. این نوع گواهی که درحقیقت گواهی توسط شرکت بازرسی است به دلیل بالا بودن هزینه در موارد خاص صادر می‌شود. استاندارد EN 10204;3.2 نیز امکان ردیابی کالا را فراهم می‌کند.

جدول انواع گواهی کیفی برای محصولات فلزی

سخن آخر

سرتیفیکیت یل گواهی کیفی بازرسی محصولات فلزی بر اساس استاندارد EN 10204، مدرک مهمی برای تضمین کیفیت و اطمینان از کالای خریداری شده هستند. این مدارک نه تنها به مشتریان اطمینان می‌دهند، بلکه برخی از آن‌ها امکان ردیابی هر قطعه را نیز فراهم می‌کنند. آگاهی خریدار از این استانداردها و انتخاب تأمین‌کننده معتبر و آشنا با این مفاهیم، به یک خرید و فروش خوب و موفقیت پروژه‌ها کمک می‌کند.