استنلس استیل به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، دوام طولانی و زیبایی ظاهری، پرکاربردترین متریال مورد استفاده در ساخت لوازم و ظروف آشپزخانه بهشمار میآید. کارد، چنگال و قاشق استیل نیز به دلیل دوام بالا و کیفیتی که دارند، در تمام خانهها استفاده میشود. این قاشقها معمولاً از جنس فولاد ضد زنگ با ترکیبات شیمیایی حاوی کروم و نیکل تولید میشوند که موجب بهبود خصوصیات مکانیکی و شیمیایی آنها میگردد. فرآیند تولید قاشق استیل مرغوب یک فرآیند پیچیده صنعتی است که نیازمند استفاده از تجهیزات پیشرفته و تکنولوژیهای نوین است. در ادامه مراحل تولید به تفصیل توضیح داده میشود.
انتخاب مواد اولیه
اولین قدم در تولید قاشق استیل، انتخاب مواد اولیه با کیفیت است. استیل 304 و یا 316 به دلیل داشتن درصد مناسبی از کروم (حدود ۱۸ درصد) و نیکل (حدود ۸ درصد) از مقاومت به خوردگی و اکسیداسیون مطلوبی برخوردارند. این آلیاژها با نام استیل 18/8 و 18/10 نیز شناخته میشوند. نام این گریدها را میتوان در ظروف آشپرخانه تولید شده از استیل مشاهده کرد. در تولید محصولاتی برای صنایع غذایی، کیفیت مواد اولیه نقش حیاتی در تضمین دوام، زیبایی و مقاومت نهایی محصول دارد. علاوه بر این، رعایت استانداردهای بینالمللی مانند استاندارد غذا و دارو آمریکا برای گریدهای مورد استفاده در صنایع غذایی (Food Grade)، ضرورت استفاده از استنلس استیل را دو چندان کرده است.
برش و قالبزنی
ورقهای استنلس استیل برای تولید قاشق استیل به عنوان مواد اولیه تامین میشوند. پس از تهیه ورق، مرحله برش و قالبزنی آغاز میشود. در این بخش، ورقها با استفاده از قالب برش، دستگاههای برش لیزری یا پانچ به اندازههای مورد نیاز برای تولید قاشق استیل برش داده میشوند. سپس با استفاده از قالبهای دقیقتر، طرح اولیه قاشق استیل ایجاد میشود. این قالبها از فولاد ابزار ساخته میشوند تا در فشارهای بالا و استفاده مکرر تخریب نشوند. در مواردی استنلس استیل 420 نیز برای تولید این قالبها مورد استفاده قرار میگیرد.
نورد و شکلدهی اولیه
در این مرحله، ورقهای تولیدی از برش اولیه، تحت عملیات نورد قرار میگیرند. ابتدا نورد به صورت عرضی و سپس طولی انجام میشود تا ضخامت ورق در هر بخش به میزان مشخصی برسد. این عملیات، شکل و هندسه دوبعدی قاشق استیل را فراهم میکند. این فرآیند ممکن است به صورت سرد یا گرم انجام شود که هرکدام مزایا و چالشهای خاص خود را دارند. در نهایت پس از انجام این مرحله ورق استیل به شکل اولیه قاشق درمیآید.

آنیل کردن
این مرحله در تولید قاشق مرحلهای ضروری نیست و تنها در صوت نیاز وبخصوص پس از مورد گرم انجام میشود. آنیل کردن به این صورت است که بین مراحل مختلف نورد، قطعات تولید شده (که به شکل اولیه قاشق استیل نزدیک شدهاند) وارد کورههای آنیل میشوند. در این مرحله، فلز به منظور نرم شدن و رفع تنشهای داخلی، قاشقها تحت دمای کنترلشده (حدود ۹۰۰ تا ۱۱۰۰ درجه سانتیگراد) عملیات حرارتی میشوند. این عملیات باعث میشود که استیل به راحتی تحت تغییر شکل در مراحل و قالبهای بعدی قرار گیرد و در عین حال مقاومت کافی در برابر خم شدن، خراش و ضربه داشته باشد.
برش به شکل نهایی
پس از نورد و آنیل، قطعات بهدست آمده در دستگاههای برش نهایی قرار میگیرند. در این مرحله، اپراتور با استفاده از پرس، بخشهای اضافی را حذف میکند و شکل کلی قاشق استیل (شامل سر قاشق و دسته) از قطعه اصلی جدا میشود. حاشیههای بریدهشده مجدداً ذوب شده و بهعنوان ماده اولیه در تولید ورق استیل مورد استفاده قرار میگیرد.
ایجاد الگو و برجستگی
یکی از مراحل مهم در تولید قاشق استیل، ایجاد الگوی نهایی و تزئین آن است. در این بخش، هر قطعه با استفاده از قالبهای فولادی سختشده و چکشهای هیدرولیکی با فشار بسیار بالا (حدود ۲۰۰ تن) تحت عملیات عملیات شکل دهی قرار میگیرد. قالبهای دو تکه یکی برای الگوی جلویی و دیگری برای الگوی پشتی، به دقت در دستگاههای پرس تنظیم میشوند. ضربه چکش باعث میشود که فلز به تمام جزئیات قالب سیلان کند و الگوی زیبا و دقیق قاشق استیل برجسته شود. در ادامه، فلز اضافی اطراف الگو توسط دستگاههای برش و یا با سنگ زنی حذف میشوند.
پولیش و پرداخت نهایی
پس از ایجاد الگو، قاشق استیل وارد مرحله پرداخت نهایی میشود. در این مرحله، از دستگاههای پولیش برای حذف هرگونه زبری و ایجاد سطحی براق و یکنواخت استفاده میشود. این فرآیند نه تنها به زیبایی ظاهری قاشق استیل کمک میکند بلکه از نظر بهداشتی نیز شرایط لازم برای تماس مستقیم با مواد غذایی را فراهم میسازد.

پوششدهی و روکش نهایی
در برخی موارد، پس از ماشینکاری و پرداخت، به منظور افزایش زیبایی و مقاومت در برابر لکهها، لایهای نازک روی سطح قاشق استیل اعمال میشود. این پوشش میتواند شامل فرآیندهای پوششدهی، آبکاری و یا نانوپوششها باشد. هدف از این مرحله، ایجاد یک لایه محافظ نازک است که از تغییر رنگ، ایجاد خط و خش و آسیبهای سطحی جلوگیری کند. این پوششها علاوه بر افزایش دوام قاشق استیل، به بهبود ظاهر آن نیز کمک میکنند.
بستهبندی و آمادهسازی برای توزیع
پس از گذراندن مراحل کنترل کیفیت، قاشق استیل به بخش بستهبندی منتقل میشود. در این مرحله، هر نمونه به صورت جداگانه یا در قالبهای منظم بستهبندی شده و با برچسبهای مشخص حاوی اطلاعات تولید و کیفیت به بازار عرضه میشود. بستهبندی مناسب نه تنها از آسیبهای احتمالی در حین حمل و نقل جلوگیری میکند بلکه اطلاعات فنی و کاربردی مربوط به محصول را نیز به مصرفکننده ارائه میدهد.
سخن آخر
فرآیند تولید قاشق استیل فرآیندی پیچیده و چند مرحلهای است که در هر مرحله نیازمند دقت و کنترلهای فنی بالا است. از انتخاب مواد اولیه مناسب تا بستهبندی نهایی، هر بخش به نحوی مستقیماً بر کیفیت و دوام محصول تأثیرگذار است. با استفاده از تکنولوژیهای نوین و رعایت استانداردهای بینالمللی، تولیدکنندگان قادر به تولید قاشق استیل با دوام، زیبا و مقاوم در برابر خوردگی هستند که در آشپزخانههای سراسر جهان مورد استفاده قرار میگیرند.


